6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 376. maddesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ’de (“
Tebliğ”)
Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“
Değişiklik Tebliği”) 26 Aralık 2020 tarihli ve 31346 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanmış olup Değişiklik Tebliği, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Tebliği kapsamında, Tebliğ’de mevcut sermaye kaybı ve borca batık olma durumlarına ilişkin birtakım
açıklayıcı düzenlemeler ile sermaye kaybı ve borca batıklık hesaplamalarından kapsam dışında bırakılabilecek masraf
kalemleri bakımından eklemeler yapılmıştır.
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının zarar sebebiyle karşılıksız kalması bakımından:
Tebliğ kapsamında düzenlenen sermaye kaybı hallerinden biri olan “sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az
yarısının karşılıksız kalması” ile ilgili madde başlığına
zarar sebebiyle ibaresi eklenmiştir.
Bu doğrultuda, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının karşılıksız kalması halinin “zararın, sermaye
ile kanuni yedek akçeler toplamının yarısına eşit veya bu tutardan çok ve üçte ikisinden az olması” durumu olduğu ayrıca
belirtilmiştir.
Sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az 2/3’sinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması bakımından:
Tebliğ kapsamında düzenlenen bir diğer sermaye kaybı hali olan “sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az
2/3’sinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması” durumu, zararın sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının 2/3’sine eşit
veya
bu tutardan çok olması hali olarak değiştirilmiştir.
Sermayenin azaltılması bakımından:
Değişiklik Tebliği ile, sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az 2/3’sinin zarar sebebiyle karşılıksız kalması
halinde gerçekleştirilebilecek sermaye azaltımı bakımından,
kalan sermayenin kayıp öncesi sermayenin 1/3’inden daha az
olabileceği hususu, madde kapsamındaki “sermayenin 1/3’ü ile yetinme” ifadesinin “
kalan sermayeyle yetinme” ile
değiştirilmesi yoluyla vurgulanmıştır.
Bu doğrultuda, sermaye ve kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunması şartıyla,
sermayenin, anonim şirketlerde 50.000 TL; limited şirketlerde 10.000 TL olan asgari sermaye tutarına kadar
indirilebileceği düzenlenmektedir.
Sermayenin tamamlanması bakımından:
Tebliğ uyarınca, bilanço açıklarının ortakların tamamı veya bazı ortaklar tarafından kapatılması kararının alınması
halinde, her ortak zarar sebebiyle karşılıksız kalan tutarı kapatacak miktarda parayı vermekle yükümlü tutulmuştur. Bu
doğrultuda, yapılan ödemeler, öz kaynaklar içerisinde sermaye tamamlama fonu hesabında toplanmakta ve takip
edilmektedir.
Değişiklik Tebliği kapsamında
sermaye tamamlama fonunun yalnızca zararların mahsup edilmesi suretiyle kullanılabileceği
hüküm altına alınmıştır.
Sermayenin azaltılması yoluna gidilmeden sermayenin artırılması bakımından:
Sermayenin zarar sonucu ortaya çıkan kayıp kadar azaltılması yoluna gidilmeden sermaye artırımına karar verilmesi
halinde, tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içerisinde korunmasını
sağlayacak tutarın sermaye artırımı tescili öncesinde ödenmesi zorunluluğu düzenlenmiştir.
Bununla birlikte, söz konusu tutarın ödenmesi zorunluluğu aranmaksızın, bedellerinin tamamen ödenmesi suretiyle
sermayenin istenilen düzeyde artırılmasına ve daha sonra azaltılmasına karar verilebileceği belirtilmiştir. Bu durum
bakımından da tescil edilecek sermaye ile kanuni yedek akçeler toplamının en az yarısının özvarlık içinde korunması
zorunluluğu bulunmaktadır.
Sermaye kaybı ve borca batık olma durumu hesaplamaları bakımından:
Tebliğ uyarınca; şirketler tarafından henüz ödenmemiş yabancı para cinsi borçlarına ilişkin kur farkı zararları, sermaye
kaybı ve borca batık olma durumunun hesaplanmasında 1 Ocak 2023 tarihine kadar dikkate alınmayabilecektir.
Değişiklik Tebliği, yalnızca kur farkı zararları olarak düzenlenen hesaplamadan hariç tutulabilecek kalemleri
genişleterek (i) 2020 ve 2021 yıllarında tahakkuk eden kiralamalardan kaynaklanan giderler (ii) amortismanlar ve (iii)
personel giderlerinin toplamının yarısının dikkate alınmayabileceğini düzenlemektedir.
Her ne kadar finansal tablolarda herhangi bir kayda yer verilmeyecek olsa da Değişiklik Tebliği kapsamında söz konusu
hususların bilgi mahiyetinde dipnotlarda gösterilmesi gerekliliği düzenlenmiştir.
Değişiklik Tebliği’nin tam metnine ulaşmak için lütfen
tıklayınız.
Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat
Burak Batı, Avukat