Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 23 Aralık 2020 tarihli ve 31343 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanmış olup, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği ile, atık yağ toplama miktarlarının artırılması ve atık yağların yönetiminin daha etkin hale
getirilmesi amacı ile 30985 sayılı Atık Yağların Yönetimi Yönetmeliği (“
Yönetmelik”) kapsamında bir dizi
değişiklik
yapılmıştır. Bu doğrultuda, Değişiklik Yönetmeliği kapsamında düzenlenen yenilik ve ihdas edilen müesseselerden
başlıcaları aşağıda ilgili başlıklar altında değerlendirilmektedir.
-
Atık Yağ Toplama Yetkisi:
Değişiklik Yönetmeliği’nin 2. maddesi ile Yönetmelik’in 5. maddesinde değişikliğe gidilmiş ve atık yağların
yetkilendirilmiş kuruluşların yanı sıra rafinasyon tesisleri tarafından da toplanması mümkün hale
getirilmiştir. Bu
kapsamda, atık yağ toplayacak rafinasyon tesislerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığından (“Bakanlık”)
toplama yetkisi
alması gerekmektedir. Toplama yetkisinin verilmesine ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenecek ve
Bakanlıkça belirlenen usul ve esaslara uygun şekilde toplama altyapısını kuran atık yağ rafinasyon tesislerine
çevre
lisansı geçerlilik süresini aşmayacak şekilde toplama yetkisi verilecektir. Yapılan değişiklikle birlikte, atık
yağ
üreticileri üretmiş oldukları atık yağları yetkilendirilmiş kuruluşlara veya Bakanlıktan toplama yetkisi almış
rafinasyon tesislerine teslim edebileceklerdir.
Ek olarak yetkilendirilen rafinasyon tesisleri ve kuruluşlarının atık yağ toplama planlarını Bakanlığa
sunmaları
gerekmektedir. Atık yağlar, belirli kapasiteye ulaşıncaya kadar Bakanlıktan toplama yetkisi almış rafinasyon
tesisleri
veya yetkilendirilmiş kuruluşlarca oluşturulan transfer noktalarında biriktirilebilecektir.
-
Yağ Üreticilerinin Yükümlülükleri:
Yapılan değişiklik ile; yağ üreticilerine, piyasaya sürdükleri madeni yağ miktarına göre 2021 yılında
başlamak kaydıyla
artan oranlarda toplama yükümlülüğü getirilmiştir. Bu kapsamda üreticileri piyasaya sürdükleri madeni yağ
miktarının,
2021 yılı için %10; 2022 yılı için %15; 2023 yılı için %20; 2024 yılı için %25 ve sonraki yıllarda Bakanlığın
belirleyeceği hedeflerdeki atık yağı toplamakla yükümlü kılınmıştır.
Yine yağ üreticilerine, ürettikleri madeni yağların belirlenen oranlarda yurt içindeki atık yağlardan elde
edilmiş baz
yağ kullanma zorunluluğu getirilmiştir. Yağ üreticilerinin, Madeni yağ üretiminde; 2022 yılı için %8,
2023 yılı için
%12, 2024 yılı için %15 ve sonraki yıllarda Bakanlığın belirleyeceği oranlarda atık yağdan üretilmiş baz yağ
kullanılması zorunlu kılınmıştır. Belirtilen bu zorunlu kullanım oranlarına ithal edilen baz yağların dâhil
edilmediği
de ayrıca Değişiklik Yönetmeliği’nde yer almıştır.
Ek olarak, Yetkilendirilmiş kuruluşa üye olan yağ üreticilerinin yükümlülükleri yetkilendirilmiş kuruluş
tarafından
yerine getirilecektir.
-
Atık Yağ Rafinasyon Tesislerinin Yükümlülükleri:
Değişiklik Yönetmeliği ile Yönetmeliğin 11. maddesine yapılan ekleme ile atık yağ rafinasyon tesislerine ilişkin
ek
yükümlülükler öngörülmüştür. Bu kapsamda, Bakanlıktan toplama yetkisi almış atık yağ rafinasyon tesisleri için;
- Atık yağların bu Yönetmelik hükümleri doğrultusunda toplanması ve taşınmasını sağlamak ve yurt içinde
her noktaya
toplama hizmetini vermekle, rafinasyonu mümkün olmadığı tespit edilen atık yağları beraber yakma veya
yakma tesislerine
gönderme,
- Bakanlıkça belirlenecek tutarda kesin ve süresiz teminat mektubunu Bakanlığa sunmakla,
- Transfer noktası kurulması halinde il müdürlüğünden lisans alma,
- Bakanlıkça belirlenecek usul ve esaslar doğrultusunda bu Yönetmelik kapsamındaki faaliyetlerinin ve mali
kayıtlarının
bağımsız denetim kuruluşlarına inceletilmesini sağlamak ve inceleme/sonuç/değerlendirme raporlarını
Bakanlığa sunma,
yükümlülükleri getirilmiştir.
-
Atık Yağ Transfer Noktaları:
Değişiklik Yönetmeliği ile, atık yağların rafinasyon tesislerine gönderilmeden önce taşımanın çevresel
etkilerinin en
aza indirilmesi ve ekonomik olması amacıyla gerekli tedbirlerin alınarak bekletildikleri alan olarak tanımlanan
atık yağ
transfer noktaları, atık yağ rafinasyon tesisleri veya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından teşkil
edilecektir.
Öte yandan, Değişiklik Yönetmeliği ile oluşturulacak atık yağ transfer noktalarına ilişkin bir takım
esaslar
getirilmiş
olup, atık yağların transfer noktalarında en fazla 6 ay süreyle bekletilebileceği de ayrıca düzenleme
altına
alınmıştır.
-
Atık Yağ Rafinasyonu Konulu Çevre Lisansı:
Değişiklik Yönetmeliği ile, Yönetmeliğin Geçici 1. maddesinde değişiklik yapılarak, atık yağ rafinasyonu konulu
çevre
lisansının teminine ilişkin bir takım düzenlemelere gidilmiştir. Bu kapsamda, “Atık Yağ Geri Kazanım” konulu
geçici
faaliyet belgesi veya çevre lisansına sahip mevcut tesisler, Yönetmelik’te yer alan atık yağ rafinasyon tesisi
şartlarını yerine getirerek “Atık Yağ Rafinasyonu” konulu çevre lisansı almak için Bakanlığa başvuruda
bulunurlar.
Yönetmelik uyarınca, deneme üretimi planı başvurusunda bulunmamış tesisler ve “Atık Yağ Geri Kazanım” konulu
çevre
lisansına sahip mevcut tesisler, 23 Aralık 2020 tarihinden itibaren en geç 30 takvim günü içinde Bakanlığa
deneme
üretimi planı sunmak zorundadır. Bu kapsamda, başvuru için son tarih 22 Ocak 2021 olup, bu tarihe kadar
başvuruda
bulunmayan tesislerin mevcut çevre lisansı sonlandırılacaktır. Deneme üretimi gerçekleştirilen mevcut tesisler
deneme
üretim sonuç raporunun uygun bulunması durumunda Yönetmeliğin 12 ve 13. maddesinde yer alan atık yağ rafinasyon
tesisi
şartlarını yerine getirerek 3 ay içerisinde “Atık Yağ Rafinasyonu” konulu çevre lisansı almak için Bakanlığa
başvuruda
bulunmalıdırlar. Bu süre içerisinde başvuru yapılmaması veya deneme üretimi gerçekleştirilen mevcut tesislerin
deneme
üretim sonuç raporunun uygun bulunmaması durumunda tesisin çevre lisansı sonlandırılacaktır.
-
Motor Yağı Değişim Noktası Belgesi:
Değişiklik Yönetmeliği ile, motor yağı değişimlerinin yapıldığı işletmelerin bu faaliyeti gerçekleştirebilmeleri
için
almaları gereken Motor Yağı Değişim Noktası Belgesi alma zorunluluğuna ilişkin süre 6 ay süre ile ertelenmiştir.
Bu
kapsamda, Yönetmelik’te 01 Ocak 2021 olarak öngörülen bu süre ertelenerek 01 Temmuz 2021 tarihine kadar
uzatılmıştır.
Değişiklik Yönetmeliği’nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Aslı Kınsız, Avukat
Yelda Yalçın, Avukat
Çağla Yargıç, Stajyer Avukat