Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Yayımlandı

“Avukatlık Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” (“Kanun”) 15 Temmuz 2020 tarihli ve 31186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.

Kanun ile, özellikle 19 Mart 1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nda (“Avukatlık Kanunu”) yer alan baroların kurulması, baro organlarının görevden uzaklaştırılması ve görevlerine son verilmesi ile baroların Ceza Muhakemesi Kanunu’ndan kaynaklanan (“CMK”) görevlendirmeleri, adli yardım konuları ve avukatların kıyafet özgürlüğü hakkında önemli düzenlemeler yapılmıştır.

Bu konulara ilişkin başlıca düzenlemeler aşağıda ilgili başlıklar altında ayrı ayrı ele alınmıştır.

1. Avukatlık Kanunu ile ilgili Yapılan Başlıca Düzenlemeler

• Baroların Kuruluş İşlemlerine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Düzenlemeler

Kanun uyarınca, 5000 fazla avukat bulunan illerde, asgari 2000 avukatla baro kurulabilecektir. Avukat sayılarının belirlenmesinde ise baro levhasına kayıtlı avukatlar ile kamu kurum ve kuruluşları ile kamu iktisadi teşebbüslerinde görev yapan avukatlar esas alınacaktır.

Baroların kuruluş müracaat işlemleri için, kuruluş talebini içeren dilekçe ile en az 2000 avukatın imzasının yer aldığı ve bu avukatların belirlediği dört kişilik kurucular kurulunun isimlerinin bulunduğu listenin Türkiye Barolar Birliği’ne (“Birlik”) verilmesi gerekmektedir.

Kanun’da yer alan düzenlemeye göre, baroların kuruluş işlemlerinin yerine getirilebilmesi için Birlik tarafından kurucular kurulunun görevlendirileceği düzenlenmiştir. Kurucular kurulu en geç 6 (altı) ay içinde organ seçimlerini yapmak üzere kuruluş genel kurulunu toplayıp, yeni baronun kuruluşunu tamamlayarak Birlik’e bildirmekle yükümlüdür. Yeni kurulan baroların, seçimli ilk olağan genel kurulunu Avukatlık Kanunu’nun 82. maddesinde belirtilen şekilde yapacağı düzenlenmiştir. Ancak, seçimlik olağan genel kurulunu yapıncaya kadar ilgili barolar Birlik’te temsil edilemeyecektir.

Baroların isimlendirilmesi konusunda yapılan düzenlemeye göre ise Birlik, aynı ilde yeni bir baronun kurulması durumunda tüzel kişilik kazanma tarihini esas alarak ve birden başlamak suretiyle baroları o ilin adıyla numaralandıracaktır.

• Baroların Tasfiye Sürecine İlişkin Usul ve Esaslara Dair Düzenlemeler

Kanun ile, avukat sayısının 2000’in altına düşmesi halinde asgari avukat sayısının 6 (altı) ay içinde sağlanması gerekmektedir. Aksi takdirde, baronun tüzel kişiliğine Birlik tarafından son verileceği ve son verme kararının Türkiye Barolar Birliği’nin resmi internet sitesinde yayımlanacağı düzenlenmiştir. Bu durumda tüzel kişiliği sona eren baroya kayıtlı avukatlar ve stajyerler için ilan tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içinde o ilde bir baro varsa o baroya birden fazla baro varsa diledikleri baroya kayıt olunacağı ve devam eden iş ve işlemlerin kayıt olunan baro tarafından yürütüleceği düzenlenmiştir.

Kanun uyarınca, tüzel kişiliği sona eren baronun tasfiye işlemleri son yönetim kurulu tarafından Türkiye Barolar Birliği’nin denetim ve gözetiminde yapılacak olup kalan malvarlığı ise Türkiye Barolar Birliği’ne geçecektir.

• Baro Organlarının ve Baroların İşleyişine İlişkin Düzenlemeler

Kanun ile, baro genel kurulunun son rakamı çift olan yıllarda olmak kaydıyla iki yılda bir Ekim ayının ilk haftası içinde baro başkanının daveti üzerine gündemindeki maddeleri görüşmek üzere toplanacağı düzenlenmiştir.

Kanun uyarınca, baro yönetim kurulu tarafından seçim döneminin bitmesinden önce ayrılan baro başkanının yerine kendi üyeleri arasından kalan süreyi tamamlamak üzere baro başkanı seçilecektir.

Delege seçimi için baro genel kurullarınca her 5000 üye için birer delege seçileceği düzenlenmiştir.

Birlik Genel Kurulu baro seçimlerinin yapıldığı yılın aralık ayında, Ankara’da olağan toplantısını yapacaktır. Genel Kurulun olağanüstü çağrısının, Birlik Yönetim Kurulunun doğrudan veya en az 25 (yirmi beş) baronun yönetim kurullarının yazılı istemi üzerine, 117. maddede belirtilen görev alanıyla sınırlı olmak kaydıyla yapılabileceği belirtilmiştir. Ancak olağanüstü toplantıda seçim yapılamayacaktır.

Kanun’da yapılan düzenlemeye göre, birden fazla baronun bulunduğu illerde adli yardım bürosu, baroların eşit olarak temsili esas alınarak oluşturulacaktır. Büroda görevlendirme ise, o ildeki avukatlar arasında eşitlik gözetilerek yapılacaktır. Adli yardım bürosunun oluşturulmasına ve adli yardım hizmetinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar Türkiye Barolar Birliği Yönetim Kurulunca hazırlanan ve Adalet Bakanlığı tarafından onaylanan yönetmelikte gösterilecektir.

Avukatlık Kanunu’na eklenen geçici madde ile, görev sürelerine bakılmaksızın tüm barolarda baro başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri ile Türkiye Barolar Birliği delege seçimleri 2020 yılı Ekim ayının ilk haftasında; Birlik Başkanlığı, yönetim, disiplin ve denetleme kurulu üyelikleri seçimleri ise 2020 yılı Aralık ayı içinde yapılacaktır.

• Avukatlık Mesleğine İlişkin Düzenlemeler

Avukatlara staj dönemi de dahil olmak üzere, baro ve Birliği iş ve işlemleri ile mesleğin icrası kapsamında kılık ve kıyafet ile ilgili herhangi bir zorunluluk getirilemeyeceği düzenlenmiştir.

1. Diğer Kanunlarda Yapılan İlgili Düzenlemeler

Kanun ile, 17 Temmuz 2004 tarihli ve 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun’da birden fazla baro kurulan illerde komisyona üye görevlendirilmesinin, 3 Temmuz 2005 tarihli ve 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu’nda birden fazla baro kurulan illerde koruma kurullarına temsilci görevlendirilmesinin, 11 Mart 2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da birden fazla baro kurulan illerde hal hakem heyetlerine üye görevlendirilmesinin ve  7 Kasım 2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da birden fazla baro kurulan illerde il ve ilçe tüketici hakem heyetlerine üye görevlendirilmesinin baroların eşit ve dönüşümlü temsili esas alınarak yapılacağı düzenlenmiştir. Görevlendirmeye ilişkin usul ve esaslar ise Türkiye Barolar Birliği tarafından hazırlanan yönetmelikte gösterilecektir.

Kanun’un tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Nur Duygu Bozkurt, Avukat

Büşra Öngör, Stajyer Avukat