Değerli Konut Vergisi’ne Dair Yeni Düzenlemeler Yayımlandı
“Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” (“Torba Yasa”) 20 Şubat 2020 tarihli ve 31045 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, istisnai bir madde haricinde Torba Yasa’nın tüm hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Torba Yasa ile 29 Temmuz 1970 tarihli ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun (“Kanun”) dördüncü bölümünü oluşturan Değerli Konut Vergisi’ne dair birtakım değişiklik ve düzenlemeler yapılmıştır.
Öncelikle belirtilmelidir ki; Torba Yasa ile Değerli Konut Vergisi matrah ve nispetine ilişkin Madde 42’de değişiklik yapılmıştır. Buna göre;
| Değişiklik Konusu | Eski Madde | Yeni Madde |
|---|---|---|
| Verginin Matrahı | Bina vergi değeri ve Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değerden yüksek olanıdır. | Bina vergi değerinin 5.000.000 TL’yi aşan kısmıdır. |
| 5.000.000 TL ile 7.500.000 TL arasında olanlar | (Binde 3) | (bu tutar dahil) 5.000.000 TL’yi aşan kısmı için (Binde 3) |
| 7.500.001 TL ile 10.000.000 TL arasında olanlar | (Binde 6) | Belirtilen miktar aralığı kaldırılmıştır. |
| 10.000.000 TL’ye kadar olanlar | Belirtilen miktar aralığı mevcut değildir. | (bu tutar dahil) 7.500.000 TL’si için 7.500 TL, fazlası için (Binde 6) |
| 10.000.000 TL’den fazla olanlar | (Binde 10) | 10.000.000 TL’si için 22.500 TL, fazlası için (Binde 10) |
Paylı mülkiyette ve elbirliği mülkiyetinde, matrahın hesabında mesken nitelikli taşınmazın toplam değeri esas alınacaktır.
Kanun’un 42. maddesinde belirtilen 5.000.000 TL’lik tutar ve yukarıda tabloda gösterilen vergi nispeti alt ve üst sınırları her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranının yarısı nispetinde artırılacak olup; Cumhurbaşkanı söz konusu yeniden değerleme oranının yarısı nispetindeki artış oranını yeniden değerleme oranına kadar artırmaya yetkilidir. Bu şekilde hesaplanan tutarların 1.000 Türk lirasına kadar olan kesirleri dikkate alınmayacaktır.
Torba Yasa uyarınca, Değerli Konut Vergisi’nin sınırları içinde değerlendirilebilecek taşınmazların saptanması hususunda kabul edilen değere ilişkin “Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce (“TKGM”) belirlenen” miktar ifadesi kaldırılmış, vergi konusunu oluşturan taşınmazların bedellerine dair rakamın Kanun’da bina vergi değeri hesaplanması için öngörülen hüküm yönünde tespit olunacağı düzenlenmiştir. Yine bu doğrultuda, mükellef tarafından Gelir İdaresi Başkanlığına (“Başkanlık”) sunulacak beyanname ile birlikte TKGM tarafından belirlenen taşınmazın değerine ilişkin vesikaların beyan edilmeyeceği düzenlenmiştir.
Değerli Konut Vergisi mükellefiyetinin başlangıç tarihi ise vergi konusu taşınmaz bedel tespitine paralel olarak değiştirilmiş ve Kanun’da düzenlenen 5.000.000 TL’lik miktarın aşılması durumu taşınmaz değeri açısından müstakil ve münhasır mükellefiyet başlangıcı olarak düzenlenmiştir. Bir diğer ifadeyle; anılan tutarı aşmayan, değeri 5.000.000 TL olan taşınmazlar açısından mükellefiyet söz konusu olmayacaktır. Yine bu doğrultuda; Başkanlık’a sunulacak beyannamenin zamanı bakımından da taşınmaz değerinin anılan tutarı bulması değil; söz konusu 5.000.000 TL’lik değeri aşması hali düzenlenmiştir.
Bununla birlikte Değerli Konut Vergisi bakımından muafiyet taşıyan taşınmazlar arasına Toplu Konut İdaresi’nin maliki veya intifa hakkı sahibi olduğu mesken nitelikli taşınmazlar da eklenmiş olup; hiçbir geliri olmadığını belgeleyenlerin, gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların sahip olduğu mesken nitelikli taşınmazlar açısından tanınan muafiyet kaldırılarak Türkiye sınırları içinde mesken nitelikli tek taşınmazı olanlar ile birden fazla mesken nitelikli taşınmazı bulunanların, Değerli Konut Vergisi konusuna giren en düşük değerli mesken nitelikli tek taşınmazı açısından muafiyet getirilmiştir.
Torba Yasa ile gelen önemli değişikliklerden bir diğeri de, Kanun’un Değerli Konut Vergisine ait değerlerin tespiti, ilanı ve kesinleşmesine ilişkin aşağıdaki hükmünün kaldırılmasıdır:
- 5.000.000 TL tutarını aşan (bu tutar dâhil) mesken nitelikli taşınmazlar, ilgilileri tarafından ulaşılabilecek şekilde Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün internet sitesinde ilan edilir ve ilgilisine ayrıca tebliğ edilir.
- Tebliğ tarihinden itibaren on beşinci günün sonuna kadar Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğüne itiraz edilmeyen mesken nitelikli taşınmaz değeri kesinleşir.
- Süresinde yapılan itirazlar, on beş gün içinde değerlendirilerek sonuçlandırılır ve kesinleşen değer, aynı usulle ilan ve ilgilisine tebliğ edilir.
- Bu değer, değerli konut vergisi uygulamasında Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değer olarak kabul edilir.
Son olarak, Torba Yasa ile Kanun’a bir geçici madde eklenmiştir. Buna göre; Değerli Konut Vergisine ilişkin mükellefiyet 2021 yılının başından itibaren başlayacak olup; 2020 yılına ilişkin olarak 2020 yılında verilmesi gereken beyanname verilmeyecek, vergi tahakkuk ettirilmeyecektir. Cumhurbaşkanının belirtilen süreleri bir yıla kadar uzatma yetkisi bulunmaktadır.
Geçici madde kapsamında, yukarıda anılan taşınmaz değer tespitine ilişkin değişiklik paralelinde Değerli Konut Vergisi’nin uygulamasında Kanun’un yayımı tarihinden önce TKGM tarafından belirlenen değerlerin dikkate alınmayacağı düzenlenmiştir.
Torba Yasa’nın tam metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.
Bilge Binay Kanat, Kıdemli Avukat
Nur Duygu Bozkurt, Avukat
Burak Batı, Stajyer Avukat
