Turizm Tesislerinde Sınıflandırma ve Devlet Yardımları

1. Turizm Tesislerinde Sınıflandırma
2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu ve Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik (“Yönetmelik”) uyarınca sınıflandırma kavramı turizm işletmesi belgeli tesislerin; asgari nitelikler, kapasite, fiziki özellikler, kullanılan malzeme standardı, işletme ve hizmet kalitesi ile personelin nitelikleri ve eğitim düzeyi gibi ölçütlerinin Sınıflandırma Komisyonu (“Komisyon”) tarafından değerlendirilerek tür ve sınıfının belirlenmesini ifade etmektedir. Söz konusu tesislerin sınıflandırma yetkisi T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na (“TurizmBakanlığı”) aittir.

Sınıflandırma Çalışmaları
Yönetmeliğin 10. maddesinde düzenlenen sınıflandırma çalışması tesisin fiziksel nitelikleri ile işletme ve hizmet kalitesinin sürekliliğinin değerlendirilmesi amacıyla turizm işletmesi belgeli tesislerde dilekçe ile talep üzerine veya Turizm Bakanlığı’nın gerekli gördüğü durumlarda yapılmaktadır. Sınıflandırma çalışmaları için Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan ve tesisin tür ve sınıf nitelikleri, kapasitesi, fiziksel özellikleri, kullanılan malzemenin standardı, işletme ve hizmet kalitesi ile personelin nitelikleri ve eğitim düzeyi gibi kriterlerin yer aldığı puanlama sistemine dayalı değerlendirme formları Komisyonca tesiste işlenmektedir. Komisyon 2 (iki) Turizm Bakanlığı kontrolörü ile turizm belgeli tesislerin oluşturduğu derneğin ya da birliğin 1 (bir) temsilcisinden oluşmaktadır. Dernek ya da birlik temsilcisinin bulunmadığı durumlarda ise 1 (bir) Turizm Bakanlığı kontrolörü daha Komisyon’a katılarak kıdemli olan kontrolör Komisyon’a başkanlık etmesi öngörülmüştür.

Sınıflandırma çalışmaları sonucunda Komisyon tarafından belirlenen puan esas alınarak asgari fiziksel niteliklere ve niceliklere bakılmaksızın söz konusu tesisin sınıfı belirlenmektedir. Sınıflandırma talepleri üst üste 3 (üç̧) defa değerlendirilmeye tabi tutulan tesislerin bir sonraki başvurusu son değerlendirme sonucunun tebliğ tarihinden itibaren en az 6 (altı) ay geçmiş olması şartı ile işleme alınmaktadır.

Sınıflandırmaya İlişkin Nitelikler
Yönetmeliğin 19. maddesi uyarınca turizm tesisi kapsamında otellerin yıldız sayısı olarak sınıflandırılmasına ilişkin birtakım nitelikler gerekmekte olup bunlar liste halinde ilgili maddede belirtilmiştir. Buna göre 1 (bir) yıldızlı otellerin aşağıda belirtilen nitelikleri taşıması gerekmektedir:

• En az 10 (on) oda
• Sadece yaz sezonu boyunca açık tutulan tesisler hariç olmak üzere girişte rüzgârlık, hava perdesi, döner kapı veya benzeri düzenleme
• Resepsiyon ve kapasiteye yeterli lobiden oluşan, rahat oturma imkânının sağlandığı kabul holü
• Kahvaltı ofisi ve kahvaltı salonu
• Yönetim odası
• Müşterinin ineceği veya çıkacağı kat sayısının üçten fazla olması hâlinde otel kapasitesi ile orantılı müşteri asansörü
• 06:00 - 24:00 saatleri arasında büfe hizmeti
• İlkyardım malzeme ve gereçleri bulunan dolap
• Odalarda dışarı ile doğrudan bağlantılı telefon
• Oda sayısının en az %25’ine (yüzde yirmi beş) hizmet verebilecek sayıda resepsiyonda emanet kasası veya müşteri yatak odalarının tamamında kıymetli eşya kasası
• Genel mahaller ve yatak odaları döşemelerini tamamen kaplayan halı, seramik, parke gibi nitelikli malzeme

2 (iki) yıldızlı otellerin 1 (bir) yıldızlı oteller için gerekli niteliklere ek olarak aşağıda belirtilen nitelikleri taşıması gerekmektedir:

• İklim koşullarına göre genel mahallerde klima.
• Yatak katlarında kat hizmetleri için ofis veya dolap.
• Odalarda saç kurutma makinesi.
• Odalara içecek hizmeti.

3 (üç) yıldızlı oteller için ise yukarıda belirtilen niteliklere ek olarak aşağıdaki niteliklere söz konusu tesisin sahip olması gerekmektedir. Şöyle ki:

• İklim koşullarına göre odalarda klima.
• Yatak sayısının %25’i (yüzde yirmi beş) oranında oturma imkanının, lobide ya da ayrı düzenlenmiş̧ oturma salonunda sağlanması.
• İlave bir yönetim odası.
• Odalarda televizyon.
• Odalarda mini bar ile mevcut yiyecek ve içecek türlerine uygun servis malzemesi bulundurulması.
• Yüzme havuzu, ikinci sınıf lokanta, kafeterya veya kişi başına en az 1.2 metrekare alan düşecek şekilde en az 50 (elli) kişilik çok amaçlı salon veya toplantı salonu ünitelerinden en az bir adedi.
• Çamaşır yıkama ve ütüleme hizmeti.
• Rezervasyon işlemlerinin elektronik ortamda yapılması.
• 24 (yirmi dört) saat büfe hizmeti.

4 (dört) yıldızlı oteller için ise yukarıda belirtilen niteliklere ek olarak aşağıdaki niteliklere söz konusu tesisin sahip olması gerekmektedir. Şöyle ki:

• Kabul holünde telefon hizmeti
• Müşterilerin ineceği veya çıkacağı kat sayısının ikiden fazla olması hâlinde otelin kapasitesiyle orantılı müşteri asansörü
• Odalarda ve genel mahallerde klima
• Odalarda; yatak örtüsü, mini bar, kıymetli eşya kasası
• 06:00 - 24:00 saatleri arasında oda servisi
• Kuru temizleme ile terzi hizmeti
• Her katta kat ofisi düzenlemesi
• Satış ünitesi
• Çeşitli dillerde süreli yayın, kitap gibi dokümanların yer aldığı okuma mahalli
• Kapasitesi yüz kişiden az olmamak kaydıyla, tesis yatak kapasitesinin en az %50’sine (yüzde elli) hizmet veren asgarî ikinci sınıf lokanta
• Yeterli büyüklükte bagaj odası ve bu mahalde emanet hizmeti
• Servis merdiveni veya asansörü
• Toplam personelin en az %15’inin (yüzde on beş) konusunda eğitim almış olması
• İdari personelin konusunda eğitimli veya en az beş yıl deneyim sahibi olması
• Telefon, faks, internet bağlantılı bilgisayar gibi büro araçlarıyla donatılmış çalışma ofisi
• Odalara mesaj bırakabilme sistemi ya da buna yönelik hizmet verilmesi.
• Çok amaçlı salon, açık/kapalı yüzme havuzu, fuaye alanı, bovling-bilardo salonu, duvar tenisi salonu, tuzlu buhar odası, jimnastik salonu gibi şartlardan en az üç tanesi

5 (beş) yıldızlı otellerin yukarıda belirtilen niteliklere ek olarak aşağıdaki niteliklere söz konusu tesisin sahip olması gerekmektedir:

• En az 120 (yüz yirmi) adet oda
• Toplam personelinin en az %25’i (yüzde yirmi beş) konusunda eğitim almış personelden oluşması Müşterilerin ineceği veya çıkacağı kat sayısının birden fazla olması hâlinde otelin kapasitesiyle orantılı müşteri asansörü
• Odalarda, yatak başucunda merkezî aydınlatma düğmesi ve priz, boy aynası
• Odalarda, bornoz, diş temizlik kiti, tek kullanımlık terlik, dikiş kiti, ayakkabı sileceği, cilası, duş köpüğü, makyaj temizleme pamuğu, kutu kâğıt mendil, şemsiye gibi en az beş adet amblemli malzeme
• Banyolarda, resepsiyonla bağlantılı telefon
• Çok amaçlı salon, açık/kapalı yüzme havuzu, fuaye alanı, bovling-bilardo salonu, duvar tenisi salonu, tuzlu buhar odası, jimnastik salonu gibi şartlardan en az altı tanesi
• Altı odadan az olmamak üzere, oda kapasitesinin asgari %5’i (yüzde beş) oranında tütün ürünleri içilmeyen oda düzenlemesi
• 24 (yirmi dört) saat oda servisi
• Garaj veya üzeri kapalı otopark, bu mahallerde 24 (yirmi dört) saat görevli personel
• Odalarda, uydu erişimli televizyon, video oynatıcı ve ücretsiz internet imkânı
• Bay ve bayan kuaförü
• Satış üniteleri
• Alakart hizmet verilen asgarî ikinci sınıf lokanta
• Müşteri ilişkileri ve danışmanlık gibi hizmetlerin, resepsiyondan ayrı bir mahalde konusunda eğitimli ve deneyimli personel tarafından verilmesi
• Kat koridorlarında resepsiyonla bağlantılı telefon

Tüm bu niteliklere ek olarak Komisyon tarafından sınıflandırmaya ilişkin yapılacak değerlendirmeler sonucunda ilgili tesisin kendi türüne göre belirlenen ve sınıflandırma formunda yer alan asgari puan barajı öngörülmüş olup söz konusu baraj 2 (iki) yıldızlı oteller için 200 (ikiyüz), 3 (üç) yıldızlı oteller için ise 285 (ikiyüzseksenbeş), 4 (dört) yıldızlı oteller için 430 (dörtyüzotuz), 5 (beş) yıldızlı oteller için 580 (beşyüzseksen) puandır. Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğin Uygulanmasına Dair Tebliğ’in (“Yönetmelik’in Uygulanmasına Dair Tebliğ”) 13. maddesinin 2. fıkrası uyarınca tesisin sınıfı bu puanlara göre belirlenmektedir. Üst sınıf için öngörülen puan barajını aşan tesislerde yeni sınıf için gerekli nicelik ve nitelikler aranmamakla birlikte sadece 4 (dört) ve 5 (beş) yıldızlı otellerde lokanta şartı aranmaktadır. Sınıflandırma formu uygulaması sonucunda belge yenilenmesi gerekmesi durumunda belgelendirme işlemi tamamlanmadan tesise ilişkin yeni sınıflandırma talebi işleme alınmayacaktır.

Kapasite/Tür ve Sınıf Değişikliği
Turizm Bakanlığı’ndan Turizm Yatırımı Belgeli bir tesisin kapasite değişikliği talebinin belirtildiği dilekçe ve yeni kapasiteye ilişkin tesis raporu ile belge sahibi tarafından Turizm Bakanlığı’na başvuru yapılarak uygun görülen başvuruların talep doğrultusunda sonuçlandırılması öngörülmüştür.

Turizm Bakanlığı’ndan Turizm İşletmesi Belgeli bir tesisin belge sahibi kapasite değişikliği talebini belirtir dilekçe, yeni kapasiteye ilişkin tesis raporu ve tesisin son durumu ile uyumlu İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı ile Turizm Bakanlığı’na başvuru yapar. Uygun görülen başvurular denetim programına alınarak denetimi olumlu olan tesislerin başvuruları talep doğrultusunda sonuçlandırılmaktadır.

2. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Tarafından Sağlanan Yardımlar
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında 2012/3305 sayılı Karar (“Karar”) ve Karar’ın Uygulanmasına İlişkin 2012/1 sayılı Tebliğ (“Tebliğ”) uyarınca T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın (“Sanayi Bakanlığı”) makroekonomik politikalar, arz-talep dengesi, sektörel, mali ve teknik yönden değerlendirme yaparak şartları sağlayan yatırımlar için teşvik uygulaması bulunmaktadır.

Karar Ek-1’de yer alan Yatırım Teşvik Uygulamalarında Bölgeler ile Türkiye şehirlerin ekonomik durumlarına göre 6 (altı) bölgeye ayrılmış olup teşvikler bölgelere göre değişiklik göstermektedir.

Bölgesel Desteklerden Faydalanabilecek Sektörler ve Bölgeler İtibariyle Asgari Yatırım Tutarları veya Kapasiteleri isimli liste uyarınca ancak 3 (üç) yıldız ve üzeri yıldıza sahip oteller için mümkündür.

Belirtilen koşulu sağlayan yatırımın öncelikle Turizm Bakanlığı’na başvurarak Turizm Yatırım Belgesi’ni alması gerekmektedir.

Turizm Yatırım Belgesi alınmasının akabinde Sanayi Bakanlığı’na Teşvik Belgesi için başvuru yapılacaktır. Teşvik belgesi, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belgedir.

Teşvik Belgesi Başvurusu ve Gerekli Belgeler
Tebliğ’in 6. maddesi uyarınca Teşvik belgesi başvurusu aşağıda belirtilen belgeler ile E-TUYS sistemi aracılığıyla Sanayi Bakanlığı’na yapılacaktır.

• 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve/veya taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktı.
• 25/11/2014 tarihli ve 29186 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği hükümlerine göre “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” veya “Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı” şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı.

Turizm Bakanlığı’nca düzenlenecek Turizm Yatırımı, Turizm İşletmesi ve/veya Kısmi Turizm İşletmesi Belgesinin tasdikli sureti.
Yatırımın sektörüne, büyüklüğüne veya teşvik uygulamalarına bağlı olarak Genel Müdürlükçe talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler.

Teşvik Belgesi Kapsamında Sağlanacak Olan Muafiyetler
Karar ve Tebliğ uyarınca uygulanacak olan teşvikler bölgeye göre değişiklik göstermektedir. Durumun özelliğine göre Sanayi Bakanlığı tarafından incelenecektir.
Gümrük vergisi muafiyeti
Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinde muaf tutulabilmektedir.
Katma Değer Vergisi (“KDV”) istisnası ve iadesi
Teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV’den istisna tutulabilmektedir.
Mevcuda ilave edilen istihdam için sigorta primi işveren hissesi desteği
Karar’ın 12. maddesi uyarınca yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son 6 (altı) aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumu’na verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Sanayi Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır.

Teşvik uygulaması sigorta primi, işveren hissesi desteğinin sabit yatırım tutarına oranının;

• (birinci) bölgedeki yatırımlar için %10 (yüzde on)
• (ikinci) bölgedeki yatırımlar için %15 (yüzde on beş)
• (üçüncü) bölgedeki yatırımlar için %20 (yüzde yirmi)
• (dördüncü) bölgedeki yatırımlar için %25 (yüzde yirmi beş)
• (beşinci) bölgedeki yatırımlar için %50 (yüzde elli)
• (altıncı) bölgedeki yatırımlar için %35’ini (yüzde otuz beş) geçemeyeceği belirtilmiştir.

Yatırım yeri tahsisi
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılacak inceleme akabinde yatırım yeri tahsis edilebilmektedir.

Vergi İndirimi
Karar uyarınca 520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar;

• (birinci)bölgedeki yatırımlar için %10 (yüzde on)
• (ikinci) bölgedeki yatırımlar için %15 (yüzde on beş)
• (üçüncü) bölgedeki yatırımlar için %20 (yüzde yirmi)
• (dördüncü) bölgedeki yatırımlar için %25 (yüzde yirmi beş)
• (beşinci) bölgedeki yatırımlar için %30 (yüzde otuz)
• (altıncı) bölgedeki yatırımlar için %35 (yüzde otuz beş) indirimli olarak uygulanacaktır.

Faiz desteği
Tebliğ’in 13. maddesi uyarınca protokol imzalanmış bulunan aracı kurumlara başvurularak yararlanılır. Faiz desteği vadeyi takip eden ayın sonuna kadar yapılmakta olup Sanayi Bakanlığı tarafından değişiklik yapılabilmektedir.

Tebliğ uyarınca;

• (üçüncü) bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için Türk Lirası cinsi kredilerde 3 (üç) puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 1 (bir) puanı,
• (dördüncü) bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için Türk Lirası cinsi kredilerde 4 (dört) puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 1 (bir) puanı,
• (beşinci) bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için Türk Lirası cinsi kredilerde 5 (beş) puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 (iki) puanı,
• (altıncı) bölgede yapılacak bölgesel yatırımlar için Türk Lirası cinsi kredilerde 7 (yedi) puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 (iki) puanı,
• (yedinci) Bölge ayrımı yapılmaksızın tüm bölgelerde gerçekleştirilecek stratejik yatırımlar, AR-GE yatırımları ve çevre yatırımları için Türk Lirası cinsi kredilerde 5 (beş) puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde 2 (iki) puanı,

Sanayi Bakanlığı tarafından da uygun görülmesi halinde azami ilk 5 (beş) yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecektir.

Faiz desteği içeren teşvik belgelerine konu yatırımlardan finansal kiralama yöntemiyle gerçekleştirilecek olanlar için de faiz veya kâr payı ödemelerini içeren itfa planı yapılması kaydıyla aynı şartlarla faiz desteği öngörülebilmektedir.

Bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında yapılacak yatırımlarda proje bazında sağlanacak faiz desteği tutarları 3. (üçüncü) bölgede 500.000,00-TL’yi (beşyüzbin), 4. (dördüncü) bölgede 600.000,00-TL’yi (altıyüzbin), 5. (beşinci) bölgede 700.000,00-TL’yi (yediyüzbin) ve 6.(altıncı) bölgede 900.000,00-TL’yi (dokuzyüzbin) geçememektedir.

Kredi puanı desteği
Sanayi Bakanlığı’ndan almış olduğumuz sözlü bilgi uyarınca kredi kullanılması durumunda puan desteği uygulanarak 2 (iki)-3 (üç) puan arttırılması mümkün olmaktadır.

Gelir vergisi stopajı desteği

• (altıncı) bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için mümkündür.
• Sigorta Primi Desteği
• (altıncı) bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için mümkündür.
• Faiz Desteği
• (üçüncü), 4. (dördüncü), 5. (beşinci), ve 6. (altıncı) bölgelerdeki yatırımlar için mümkündür.

Teşvik Belgesi Kapsamında Sağlanacak Olan Muafiyetlere İlişkin Açıklamalar

• Tebliğ’in 16. maddesi uyarınca yatırım teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek ithal ve yerli makine ve teçhizat teminlerinde, alımı gerçekleştirilecek her bir makine ve teçhizat için alım yapılmadan önce kullanıcı tarafından işlem başlatılması gerekir.
• Teşvik belgesi kapsamında yer alan makine ve teçhizatın tamamı veya bir kısmı finansal kiralama yolu ile temin edilebilecektir.
• Nakit destek yapılmamaktadır.
• Komple yeni, tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme ve entegrasyondan oluşan yatırımlara teşvik uygulanacaktır. Müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecektir.

3)Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (“KOSGEB”) Destekleri
KOSGEB; küçük ve orta ölçekli işletmelerin rekabet güçlerinin, kurumsallaşma-markalaşma düzeylerinin ve ekonomideki paylarının arttırılması, kapasitelerinin geliştirilmesi ve öncelikli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla İşletme Geliştirme Destek Programını (“Program”) hazırlamıştır. İşbu Program çerçevesinde otel yatırımına ilişkin olarak aşağıdaki listede belirtilen destekler sağlanmaktadır.


KOSGEB desteklerinden yararlanabilmek için KOBİ olmak ve belirtilen destek programları içerisinde olmak yeterlidir.

Programdan yararlanabilmek için KOSGEB veritabanına online olarak kayıt olmak akabinde KOSGEB Birimine başvuru yapmak gereklidir. Müracaat KOSGEB İdaresi Başkanlığı tarafından değerlendirilecek olup yukarıda sıralanan desteklerden yatırıma uygun olan destek uygun görülen limitlerde sağlanacaktır. KOSGEB destekleri için herhangi bir ücret talep edilmemektedir.

Yönetmelik’e ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Turizm Tesislerinin Niteliğine İlişkin Tebliğ’e ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Karar’a ulaşmak için lütfen tıklayınız.

Tebliğ’e ulaşmak için lütfen tıklayınız.

MORAL | KINIKOĞLU | PAMUKKALE | KÖKENEK