e-Devlet Üzerinden Kira Sözleşmesi Dönemi Başlıyor

Düzenleme Neyi Amaçlıyor?

Yeni düzenleme ile birlikte kiracılar ve kiraya verenler kira sözleşmelerini e-devlet sistemi üzerinden akdedebileceklerdir. E-devlet üzerinden kira sözleşmelerinin akdedilebilmesi, dijitalleşme sürecinin bir parçası olarak çeşitli faydalar sunmaktadır. Zira bu uygulama, kira sözleşmelerinin daha güvenli, resmi ve erişilebilir olmasını sağlarken taraflar arasındaki uyuşmazlıkları önlemek adına hukuki güvence yaratmaktadır. E-devlet üzerinden yapılan sözleşmelerin otomatik olarak kayda geçmesi, vergi beyannameleri ve gelir vergisi takibini de kolaylaştırmaktadır. Ayrıca, noter ve fiziki işlem masraflarını ortadan kaldırarak zaman ve maliyet tasarrufu sağlanırken, işlemlerin hızlanması, kira ilişkilerinin pratik bir şekilde yürütülmesini de sağlamaktadır. Bu düzenleme, bürokratik işlemleri sadeleştiren önemli bir adım olarak öne çıkmaktadır.

Düzenleme Ne Getiriyor?

Birinci Aşama :
İlk aşamada yalnızca 18 (on sekiz) yaş ve üzerindeki e-Devlet kullanıcıları bu Hizmet’ten yararlanabileceklerdir. Bu aşamada ilk adım olarak taşınmaz sahibi tarafından e-Devlet kapısında yer alan “Hazine ve Maliye Bakanlığı/Kira Sözleşmesi İşlemleri” bölümünden bir sözleşme hazırlanacaktır. Kiraya veren, kira sözleşmesindeki bilgileri sisteme girerken kiracının kimlik bilgileri, kira bedeli, ödeme koşulları ve depozito gibi tüm bilgileri belirtecektir.

Bilgilerin tamamlanması akabinde kiracı ve var ise kefil tarafından 3 (üç) günlük süre içerisinde sözleşme onaylanacaktır. Sözleşmenin onaylanması ile birlikte barkodlu bir belge oluşmakta ve e-Devlet kapısı üzerinden belge doğrulama işlemi gerçekleştirilebilmektedir.

(i) Elbirliği ile mülkiyetin bulunduğu taşınmazlarda tüm hissedarların (ii) paylı mülkiyet durumunda ise hissedarların çoğunluğunun onayının alınması zorunludur. Ayrıca, hissedar sayısının 10 (on) veya daha fazla olduğu taşınmazlar için Hizmet sunulamamaktadır.

Bu düzenleme kapsamında, e-Devlet üzerinden oluşturulan kira sözleşmeleri, Türk Borçlar Kanunu'nun 299. maddesi ile düzenlenen kira sözleşmesi tanımı (*) kapsamına girecek ve kira sözleşmesinin tüm hukuki sonuçlarını doğuracaktır.

(*): Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.

İkinci Aşama:
Uygulamanın ikinci aşamasında ise emlak danışmanlarının ve taraflarca yetki verilen kişilerin de sözleşme hazırlanması aşamasında sürece dahil olabilmeleri planlanmaktadır. Ancak planlanan bu ikinci aşamada avukatlar dışında emlak danışmanlarına da bu yönde bir yetki verilecek olması akla birtakım endişeleri getirmektedir.

Bu kapsamda, Türkiye Barolar Birliği’nin (“TBB”) Hazine ve Maliye Bakanlığı’na göndermiş olduğu 04.11.2024 tarihli “Kira Sözleşmelerinin E-Devlet Üzerinden Yapılmasına Yönelik Çalışmalar hakkında” başlıklı yazısı uyarınca da belirtildiği üzere;

Planlanan uygulamanın ikinci aşaması için öngörülen sözleşme hazırlayıp taşınmaz sahibi ve kiracının onayına sunma yetkisi, Avukatlık Kanunu hükümleri uyarınca yalnızca avukatlara tanınmalıdır. Bu yönde yapılacak önleyici hukuk düzenlemelerinin tarafların hak kaybını engelleyeceği ve uyuşmazlıkların hukuki ihtilafa dönüşmeden çözümüne katkı sağlayacağı açıktır.

TBB tarafından iletilen bu görüş ve talepler, çalışmayı yürüten Hazine ve Maliye Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığına yazılı olarak iletilmiş; konu hakkında Adalet Bakanlığına da bilgi verilerek yürütülecek çalışmalara ve düzenlemelere TBB olarak katkı sağlamaya hazır oldukları açıkça bildirilmiştir. İkinci aşamanın detaylarına ilişkin henüz ek bir bilgilendirme yapılmamıştır.


Sonuç:
Getirilen bu Hizmet’in kullanıma açılması ve pratikleşmesiyle birlikte, taraflar arasındaki kira sözleşmesi süreçlerinin büyük ölçüde kolaylaşacağı açıktır, aynı zamanda sözleşmelerin ilgili kurumlara dijital ortamda iletilmesiyle resmi işlemler daha hızlı ve pratik hale getirilmiştir.

Ayrıca, e-Devlet üzerinden kira sözleşmelerine sürekli erişim imkânı sağlanması, tarafların istedikleri zaman resmi kayıtlara dayalı sözleşmelere ulaşmalarını mümkün kılmaktadır. İkinci aşamanın devreye girmesiyle de taraflar hem zaman hem de iş gücü açısından önemli bir tasarruf sağlayacaklardır.

E-devlet üzerinden “Hazine ve Maliye Bakanlığı – Kira Sözleşmesi İşlemleri” bölümünden ilgili bilgilendirme metnine ulaşabilirsiniz.


Cerensu Çetin Yenigün, Kıdemli Avukat
Kayra Menekşe, Avukat
Eylül Uslu, Stj. Avukat