İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik Yayımlandı.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliğinde (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”), 18 Şubat 2022 tarihli ve 31754 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanmış olup; Değişiklik Yönetmeliği’nin bir kısım maddeleri haricindeki diğer hükümleri, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Değişiklik Yönetmeliği Ne Getiriyor?
Değişiklik Yönetmeliği ile Yönetmelik’te iş ekipmanlarının işyerlerinde çalışanlar tarafından kullanımında asgari güvenlik ve sağlık şartlarına ilişkin 16/9/2009 tarihli ve 2009/104/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifi uyarınca Avrupa Birliği mevzuatına uyum adına birtakım eklemeler getirilmektedir.

Değişiklik Yönetmeliği’nde Neler Düzenleniyor?
Değişiklik Yönetmeliği kapsamında getirilen genel esaslar aşağıdaki gibidir:

İşverenin genel yükümlülükleri bakımından iş ekipmanının geçici süreyle kullanılması, kiralanması veya benzeri hususların işverenin genel yükümlülüklerini etkilemeyeceği düzenlenmiştir.
İş ekipmanının yeterli bakımının yapılmasına ek olarak işverene iş ekipmanının periyodik kontrollerinin yaptırılması yükümlülüğü getirilmiştir.
İş ekipmanının bakım ve onarımı konusunda, iş ekipmanlarında gerçekleştirilen tesisatlarda proje değişikliği gerektiren tadilatlar, standartlarda belirtilen önemli bakım ve onarımlar gibi belirli iş ve işlemlerin önemli bakım ve onarım kapsamında değerlendirileceği belirlenmiştir.
İş ekipmanının periyodik kontrolü konusunda, Yönetmeliğin EK-III’ü kapsamındaki ekipmanlar bakımından asgari periyodik kontrol şartı getirilmiş ve aşağıda bir kısmı belirtilen hususlara uyulması gerektiği düzenlenmiştir;
- İş ekipmanının önemli bakım ve onarımlarından ve/veya güvenliğin bozulmasına neden olabilecek durumlardan sonra yetkili kişiler tarafından periyodik kontrol yapılmalıdır.
- İşveren, periyodik kontrol sonuçlarını kayıt altına almalıdır.
- İşveren tarafından periyodik kontrolü yapmaya yetkili kişiler tarafından belirtilen iş ekipmanının, periyodik kontrolleri ile ilgili ön hazırlıkları yapılmalı ve yaptırılmalıdır.
Patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanları bakımından, iş ekipmanlarının uygunluk kontrolünün, iş ekipmanının ilk kurulumu dâhil olmak üzere ekipman türüne göre belirlenen sürelerde yapılacağı, patlayıcı ortamda kullanılan iş ekipmanlarının uygunluk kontrolü sırasında uygunluk belgesi kapsamındaki özelliklerin devam etme durumuna ilişkin TS EN 60079 ve TS EN ISO 80079 standart serilerine göre hareket edileceği düzenlenmiştir.
Çalışanların bilgilendirilmesi bakımından, imalatçı tarafından iş ekipmanıyla verilen Türkçe kullanım kılavuzunun dikkate alınması gerekmektedir.
Çalışanların eğitimi konusunda, işveren tarafından ekipmanların kullanımından kaynaklanabilecek risklere karşı çalışanlara verilecek eğitimin iş ekipmanı kullanılmadan önce verilmesi gerektiği düzenlenmiştir.
Periyodik kontrollere ilişkin hususlar bakımından, periyodik kontrol yapmaya yetkili kişinin EKİPNET üzerinden kayıt yaptırarak bilgilerini Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na (“Bakanlık”) bildirmesi gerekmektedir. Bildirimde sunulan bilgilerin doğru ve uygun olmaması halinde kişilerin kaydı 10 (0n) yıl süreyle askıya alınacak ve bu kişiler ilgili sürenin sona ermesiyle yeniden başvuru yapabilecektir.
Genel kurallar ve idari yaptırımlar bakımından, aşağıdaki hususlar düzenleme bulmuştur;
- Periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler ve akredite muayene kuruluşları periyodik kontrolleri usulüne uygun gerçekleştirecek, periyodik kontrol raporlarını gerçeğe uygun düzenleyecek, tekniğe göre muayene ve test yöntemleri kullanacak, bunları kayıt altına alacak ve tespit ettikleri kusurları raporda belirteceklerdir.
- İş ekipmanının bakımını gerçekleştiren kişiler, ekipmanın periyodik kontrolünü gerçekleştiremeyecektir.
- Periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler yükümlülüklerine aykırı hareket etmesi halinde yetkileri 3 (üç) yıl süreyle askıya alınacaktır. Yetkisiz kişilerin periyodik kontrolleri geçersiz sayılacaktır.
Akreditasyon zorunluluğu başlayan iş ekipmanları bakımından, 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle kule krenler, LPG tank ve tesisatları, yürüyen merdivenler ve asılı erişim donanımları gibi iş ekipmanlarının periyodik kontrollerinin, ilgili ekipman veya ekipman grubu için akredite olmuş akredite muayene kuruluşlarında çalışan periyodik kontrol yapmaya yetkili kişiler tarafından yapılacağı düzenlenmiştir.
Değişiklik Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenmiş olan periyodik kontrol raporları süresi boyunca geçerli olacaktır.
Yönetmelik ekleri içerisinde 31 Aralık 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek değişikliklerden bazıları aşağıdaki gibidir;
- İnsan kaldırabileceği açıkça belirtilmeyen seyyar iş ekipmanlarında güvenlik tam olarak sağlanamadığı sürece insan kaldırılması yasaklanmıştır. İnsan kaldırmak için üretilmemiş iş ekipmanları yalnızca olağanüstü veya acil durumlarda insan kaldırmak için kullanılabilecektir.
- İskelelerin kullanımı ile ilgili olarak kurma, kullanma ve sökme planının; yapı işlerinde inşaat mühendisi tarafından, gemi inşası ve sökümü işlerinde ise gemi inşaatı ve gemi makineleri mühendisi, makine mühendisi veya inşaat mühendisi tarafından standart form şeklinde yapılabileceği düzenlenmiştir. Kurma, sökme veya değişiklik işlemleri Sağlık ve Güvenlik İşaretleri Yönetmeliği’ne uygun şekilde genel uyarı işaretleri ile işaretlenecek ve tehlikeli bölgelere girişler engellenecektir.
- İple erişim donanımı kullanılarak yapılan çalışmalar bakımından, özel düzenlemeler getirilmiştir.