İşyeri Dışında Yapılan Sözleşmelerde (Kapıdan Satış) Tüketici Haklarını Koruyacak Ek Kurallar Getirildi

Söz konusu düzenlemeler ile; ön bilgilendirme, sözleşmenin zorunlu içeriği, şekil şartı, cayma hakkı, yetki belgesi gibi hususlara değinilmekte olup, tüketicinin menfaatinin korunması noktasında mevcut pek çok konu ele alınmıştır.

Değişiklik Yönetmeliği Kapsamında Getirilen Düzenlemeler Neler?

1. Yönetmelik Kapsamı Dışında Bırakılan Hizmet ve Mal Satışları Yeniden Düzenlenmiştir;

Yönetmeliğin 2. Maddesi’nde; Yönetmelik kapsamı dışında tutulacak olan istisnai mal ve hizmet satışı işlemleri belirtilmekte olup, ilgili ikinci fıkrasının (e), (g) ve (ğ) bentlerinde açıklanan istisnai durumlarda değişikliğe gidilmiş ve maddenin devamına bazı yeni istisnalar eklenmiştir. Bu kapsamda;

Alışveriş merkezlerinde yapılan satışlar, temizlik hizmetleri, mal veya hizmet bedeli iki yüz elli Türk Lirasını (250,00 TL) aşmayan satışlar, bahis, çekiliş, piyango ve benzeri şans oyunlarına ilişkin hizmetler ve belirli bir tarihte veya dönemde yapılması gereken konaklama, eşya taşıma, araba kiralama, yiyecek-içecek tedariki ve boş zamanın eğlence veya dinlenme amacıyla değerlendirilmesine dair hizmetler, Yönetmelik kapsamı dışında bırakılmıştır.

Ayrıca eklemek gerekir ki; Değişiklik Yönetmeliği’nde hizmet bedeli iki yüz elli Türk Lirasını (250,00 TL) aşmayan satışlar ile alakalı olarak tespit edilen parasal sınırın, her yıl bir önceki yıla ilişkin olarak, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 298. Maddesinin (B) fıkrası uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından itibaren geçerli olmak üzere güncelleneceğine dair düzenlemeye de yer verilmiştir.

2. Satıcının, Satış İşlemi Öncesinde Ön bilgilendirme Yükümlülüğü’nün Kapsamı Genişletilmiştir;

Yapılan değişiklikler neticesinde, tüketicinin cayma hakkının bulunduğu durumlarda;

• Bu hakkın kullanım şartları ile birlikte süresi ve kullanım usulünün,
• Cayma hakkının kaybedileceği durumlarda, hangi koşullarda bu hakkın kaybedileceğinin,
• Tüketicinin işyeri dışında yapılan satış sözleşmelerinden cayma hakkının bulunmadığı istisnai durumlardan herhangi birinin varlığı halinde tüketicinin cayma hakkından faydalanamayacağının, satıcı veya hizmet sağlayıcı tarafından en az on iki punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde yazılı formatta veya kalıcı veri saklayıcı vasıtasıyla tüketiciye aktarması zorunlu kılınmıştır.

3. Kapıdan Satış ile Kurulan Sözleşmelerde Bulunması Gereken İbarelerde Değişikliğe Gidilmiştir;

Değişiklik Yönetmeliği’nin yürürlüğe girdiği tarih itibariyle, kapıdan satış işlemi ile kurulan satış sözleşmelerinde aşağıda sıraladığımız ibarelere yer verilmesi zaruridir ;

1. Sözleşme konusu mal veya hizmetin temel nitelikleri.
2. Tüketicinin adı soyadı ile satıcı veya sağlayıcının adı veya unvanı, varsa MERSİS numarası.
3. Tüketicinin satıcı veya sağlayıcı ile hızlı bir şekilde irtibat kurmasına imkân veren, satıcı veya sağlayıcının açık adresi, tüketicinin kısa mesaj gönderebileceği telefon numarası, elektronik posta adresi ve benzeri iletişim bilgileri.
4. Satıcı veya sağlayıcının tüketicinin şikayetlerini iletmesi için (c) bendinde yer alandan farklı bir iletişim bilgisi var ise buna ilişkin bilgi.
5. Mal veya hizmetin Türk Lirası olarak vergiler dahil toplam fiyatı.
6. Sözleşmenin kurulduğu il, ilçe ve tarih bilgisi.
7. Malın veya hizmetin teslim veya ifa tarihi.
8. Ödemeye ilişkin bilgiler.
9. Cayma hakkının olduğu durumlarda, bu hakkın kullanılma şartları, süresi ve usulüne ilişkin bilgiler ile “Bu sözleşmenin kurulduğu veya malın teslim alındığı tarihten itibaren on dört gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin cayma hakkınız bulunmaktadır. Cayma süresi içinde sözleşmeye konu mal veya hizmet karşılığında herhangi bir isim altında ödeme yapmanızı veya borç altına sokan herhangi bir belge vermenizi istemeyeceğimizi ve cayma bildiriminin tarafımıza ulaştığı tarihten itibaren en geç on dört gün içerisinde malı geri almayı taahhüt ederiz.” ifadesi.
10. Cayma bildiriminin yapılacağı açık adres, elektronik posta bilgisi ve tüketicinin kısa mesaj gönderebileceği telefon numarası ile varsa faks numarası.
11. Varsa tüketicilerin ödemelerini yapabilecekleri banka, posta ve benzeri hesap bilgileri.
12. Tüketicilerin uyuşmazlık konusundaki başvurularını tüketici hakem heyetine veya Kanunun 73/A maddesi uyarınca dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması şartı ile tüketici mahkemesine yapabileceklerine ilişkin bilgi.

(2) Satıcı veya sağlayıcı, sözleşmeyi tüketicinin imzalamasını ve sözleşme tarihi ile aşağıdaki bentlerde yer alan ifadeleri tüketicinin kendi el yazısı ile yazmasını sağlamak zorundadır:

1. Cayma hakkının kullanılabildiği sözleşmeler için “On dört gün içinde cayma hakkımın olduğu ve bu hakkı sözlü olarak kullanamayacağım konusunda bilgilendirildim. Sözleşmenin bir örneğini ve örnek cayma formunu elden teslim aldım.”.
2. 14 üncü madde uyarınca cayma hakkının kullanılamadığı durumlarda “Bu sözleşmede cayma hakkımı kullanamayacağımın farkındayım.”
3. Cayma hakkının kaybedileceği durumlarda “Bu sözleşmeye konu malın ambalajının veya koruyucu unsurlarının açılması halinde cayma hakkımı kaybedeceğimin farkındayım.”

(3) Birinci fıkranın (ğ) bendinde yer alan ifadenin sözleşmenin birinci sayfasında ve on altı punto büyüklüğünde koyu harflerle yazılması zorunludur.”

4. Tüketicinin Cayma Hakkının İstisnaları Kısıtlanmıştır;
Değişiklik Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte; malın tesliminden sonra ambalajın açılmış olması halinde maddi ortamda sunulan dijital içerikler ve cayma hakkı süresi sona ermeden önce, tüketicinin onayı ile ifasına başlanan hizmetlere ilişkin sözleşmeler istisnalar dışında bırakılmış, öte yandan malın tesliminden sonra ambalajın açılmış olması halinde bilgisayar sarf malzemelerine ilişkin sözleşmeler ve ilgili maddede yer alan diğer istisnai durumlar ise korunmuş olup, tüketicinin cayma hakkının kapsamı genişletilmiştir.

5. Yetki Belgesi Başvurusu için Gerekli Kılınan Belgeler Değiştirilmiştir;
Yönetmelik’de belirtilen, yetki belgesi başvurusu için ibrazı zorunlu olan evrakların listesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş ve birtakım belge talepleri Değişiklik Yönetmeliği vasıtası ile listeye eklenmiştir.

(1) Yetki belgesi başvurusu sırasında aşağıdaki bilgi ve belgeler istenir:

1. Bakanlığın internet sayfasında ilan edilen örneğe uygun iki adet yetki belgesi.
2. Satıcı veya sağlayıcının faaliyet konusunu ve kuruluşunu gösteren ticaret sicil gazetesi veya esnaf ve sanatkârlar sicil gazetesi.
3. Satıcı veya sağlayıcının kayıtlı olduğu odadan alacağı faaliyet belgesi veya sicil tasdiknamesi.
4. Satıcı veya sağlayıcıya ait vergi levhası.
5. Satıcı veya sağlayıcının defter tutma yükümlülüğüne göre serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir tarafından onaylı en son tarihli bilanço ile gelir tablosu veya işletme hesap özeti ya da yeni işe başlamaları halinde açılış bilançosu ve yoklama fişi.
6. Satışa konu edilen mal veya hizmetlerin fiyat listesi.
7. Tüketicilerin cayma bildirimini yapabileceği açık adres, elektronik posta adresi, kısa mesaj gönderilebilecek telefon numarası ve diğer iletişim bilgileri.
8. Tüketicilerin ödemelerini yapabilecekleri banka, posta ve benzeri hesap bilgileri.

(2) Birinci fıkranın (b), (f) ve (g) bentlerindeki bilgi ve belgelerde bir değişiklik olması durumunda, satıcı veya sağlayıcı tarafından bu değişiklikler on beş gün içerisinde yetki belgesinin alındığı il müdürlüğüne bildirilir.”

6. Değişiklik Yönetmeliği ile Yetki Belgesine İlişkin Usul ve Esaslarda Değişikliklere Gidilmiştir;
Değişiklik Yönetmeliği ile;

• Yetki belgesi başvurusunun değerlendirilme süreci detaylandırılmış ve İl Müdürlüklerine ek belge talep etme hakkı tanınmıştır.
• Yetki belgesi uzatma başvurusunun, yetki belgesinin geçerlilik süresini azami bir ay süre ile uzatacağına dair hüküm eklenmiştir.
• Kötü veya amacı dışında kullanım durumlarında uygulanması planlanan, yetki belgesinin iptaline ilişkin yaptırımların kapsamı genişletilmiş ve süreç detaylandırılmıştır.
• (1) Geçerlilik süresi 1/4/2025 tarihinden sonra devam eden iş yeri dışında satış yetki belgelerinin bu tarihe kadar yenilenmesi zorunludur…” ibaresi ilgili yönetmeliğe dahil edilmiştir.

Bu kapsamda Değişiklik Yönetmelik’ine buradan, Yönetmelik’in kendisine ise buradan ulaşabilirsiniz.

Cerensu Çetin Yenigün, Kıdemli Avukat
Ebrar Turan, Avukat
Özgür Diyar Kıyak, Stajyer Avukat