Karayolları Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapıldı.

Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde (“Karayolları Taşıma Yönetmeliği”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) 11 Mayıs 2021 tarihli ve 31481 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Karayolları Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapan Yönetmeliğin e-Devlet üzerinden yapılacak işlemlere uygulanacak indirim oranları maddesi haricindeki hükümleri, yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Karayolları Taşıma Yönetmeliğinde Yapılan Değişiklik Ne Getiriyor?

Değişiklik Yönetmeliği kapsamında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın salgın, olağanüstü hal, gerginlik, buhran, kriz dönemleri ile afet ve acil durumlarında; Karayolları Taşıma Yönetmeliği’nde öngörülen uyarma, geçici durdurma ve iptal gibi müeyyideler ile taşıt yaşları, sözleşmeli taşıt oranları, yetki belgesi almanın diğer özel/genel şartları veya belirlenmiş sürelerin, azaltılmasına, arttırılmasına veya durdurulmasına ilişkin geçici düzenlemeler yapabileceği düzenlenmiştir.
Öğrenci taşımacılığı faaliyeti yürütecekler için yolcu toplama noktası sayısı bakımından kayıtlı her bir taşıt için ayrı ayrı olmak üzere her bir il için 3’ten fazla olmama sınırı uygulanmayacaktır.
Sadece internet üzerinden faaliyet göstermek üzere F1 veya F2 yetki belgesi talep eden gerçek veya tüzel kişiler için sözleşme yapılabilecek firma sayısına ilişkin sınır uygulanmayacağı, bu şekilde faaliyet gösterecekler için yetki belgesi ücreti, talep edilen yetki belgesi için belirlenmiş güncel ücretin 10 katı olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Sadece kamyonetlerle taşımacılık yapmak üzere K3 yetki belgesi almak için başvuran gerçek ve tüzel kişiler bakımından en az 1 birim taşıt dışında asgari kapasite ile en az birer adet orta düzey yönetici türü mesleki yeterlilik belgesine sahip olma veya bu nitelikleri haiz kişiyi istihdam etme şartlarının aranmayacağı ve bunların yetki belgesi ücretlerinde %75 indirim uygulanacağı düzenlenmiştir.
Elektronik ortamda ticaret yapanlara veya bunlara hizmet veren taşıma işleri organizatörü yetki belgesine sahip olan firmalara, bir sözleşmeye bağlı olarak hizmet vermek üzere M1 yetki belgesi talep eden gerçek veya tüzel kişiler bakımından yetki belgesi ücretinde %50 indirim uygulanacağı, bu kapsamda muafiyetli ve indirimli olarak yetki belgesi alanların, sözleşme yaptıkları firmalar haricindeki bir firmaya hizmet vermeleri halinde, yetki belgesi sahibine 20 uyarma verileceği ve ayrıca, bu kişilerde aşağıdaki şartların aranmayacağı düzenlenmiştir:
- 1 birim taşıt dışında asgari kapasite,
- Merkezinde veya merkezinin bulunduğu il sınırları içinde şube olarak tescil edilmiş en az 200 m2’lik kapalı ve yükleme, boşaltma, aktarma, istifleme, tasnif, etiketleme ile depolama gibi hizmetlere elverişli yapı ve donanımda, trafiği engellemeyen ve eşya taşımaya mahsus taşıtların yanaşıp yükleme, boşaltma yapabileceği bağımsız bir taşınmazın kullanım hakkına sahip olma,
- En az 20 m2’lik kapalı alana sahip bir taşınmazın kullanım hakkına sahip olma ve
- Mesleki yeterlilik şartı
Yetki belgesi eki taşıt belgelerine ilave edilen özmal elektrikli taşıtların adet, koltuk veya azami yüklü ağırlıklarının yetki belgeleri için asgari kapasite hesabında %25 fazla olarak değerlendirileceği, virgülden sonraki değerlerin dikkate alınmayacağı düzenlenmiştir.
Bir tüzel kişilik adına aynı türden birden fazla yetki belgesinin düzenlenmesinin gerekmesi halinde; seçim imkanı verilerek düzenlenmesi talep edilmeyen yetki belgesinde kayıtlı taşıtların, düzenlenecek olan yetki belgesine ilavesinin talep edilmesi halinde ücret alınmayacağı belirtilmiştir.
K2 yetki belgesi için sağlanması gereken asgari kapasite hesabında, finansal kiralama sözleşmesi veya uzun süreli kiralama sözleşmesi yoluyla temin edilen taşıtların da dikkate alınacağı düzenlenmiştir.
M ve P türü yetki belgesi ile ilgili olarak; yetki belgeleri eki taşıt belgelerine kaydedilecek araçlar bakımından “iki tekerlekli motorlu araçlar” ifadesi, motosiklet veya moped cinsi taşıtlar olarak değiştirilmiştir.
Yetki belgesi eki taşıt belgelerine elektrikli taşıtların da ilave edilebileceği, yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilecek otomobil cinsi elektrikli taşıtlar bakımından Karayolları Taşıma Yönetmeliği’nde belirlenen motor silindir hacmi şartının aranmayacağı, fakat motor gücünün 70kW ve üzerinde olmasının şart olduğu düzenlenmiştir.
Yetki belgesi eki taşıt belgelerine ilave edilen elektrikli taşıtlar için, sözleşmeli taşıt kullanım imkanı aynı cins taşıtlar için %50 artırımlı olarak uygulanacaktır.
Yetki belgesi sahiplerinin yapacakları taşımacılık faaliyetlerinde sadece kendi taşıt belgelerinde kayıtlı taşıtları kullanacaklarına ilişkin kuralın başka firmalar adına düzenlenen K1 yetki belgesi eki taşıt belgesinde kayıtlı bulunan taşıtlara ilişkin istisnası bakımından “adlarına M2 yetki belgesi düzenlenmiş firmalar” kapsamdan çıkartılmış ve istisna çerçevesi taşıma işleri organizatörü yetki belgesi sahiplerinin taşımasını üstlendikleri kargoyu, merkez ve/veya şube/şubeler ve/veya kargo tasnif ve aktarma merkezleri arasında taşıttırması ile çizilmiştir.
Yetki belgesi sahiplerinin gerçekleştirecekleri seferlerde, taşıdıkları yolcuya/yolculara e-bilet düzenlemiş olmaları halinde, bu firmaların e-biletli yolcular için e-yolcu listesi düzenlemelerinin ve e-yolcu listelerinde gerekli bilgilerin bulunması ile e-yolcu listelerinin taşıtta bulundurulmasının zorunlu olduğu ve aksi halde 5 uyarma verileceği düzenlenmiştir.
Yolcu taşımacılığında komisyonculuk yapanlar hakkında uygulanacak uyarma cezası 20’den 50’ye çıkarılmıştır.
Servis taşımacılığı faaliyeti yürüten D4 yetki belgesi sahipleri için merkezi işyeri adresinin bulunduğu ilin plakasına kayıtlı en fazla 10 adet otobüs kaydedilebilme kısıtlamasına bakılmayacağı ve yetki belgesi eki taşıt belgelerine ilave edilebilecek taşıt sayısı sınırının 20 olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Havalimanından şehir merkezine, başka bir şehir veya tersi yönde tarifeli yolcu taşımacılığı yapacak gerçek veya tüzel kişiler bakımından aşağıdaki zorunluluklar getirilmiştir:
- Adlarına B1 veya D1 yetki belgesi düzenlenmiş olmalıdır.
- Havalimanı işleticisi ile yer tahsis sözleşmesi imzalanmalıdır.
- Havalimanı ile terminaller haricindeki kalkış yeri/noktası, ara duraklar, indirme/bindirme cepleri ve varış yeri/noktası için, büyükşehirlerde UKOME’den, büyükşehir olmayan yerlerde il trafik komisyonlarından izin alınmalıdır.
Ayrıca, bu kapsamda faaliyet gösterecek olanlar bakımından;
- Ayakta yolcu taşınmaması şartıyla, her yolcu için ayrıca yolcu taşıma bileti düzenlenmesi ve biletler üzerinde gerekli bilgilerin bulundurulması zorunlulukları haricindeki yolcu taşıma bileti yükümlülükleri aranmayacaktır.
- Karayolları Taşıma Yönetmeliği kapsamında zaman tarifelerine ilişkin düzenlenen bildirim süresi, 30 dakika olarak uygulanacaktır.
- B1 veya D1 yetki belgesi düzenlenmesi zorunluluğuna aykırılık halinde, yetki belgesi almadan veya yetki belgesi aldığı halde yetki belgesi kapsamına uygun olmayan faaliyette bulunanlara 2.372 TL; yetki belgesi olduğu halde taşıtını yetki belgesine kaydettirmeden kullananlara 1.181 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Büyükşehir belediye sınırları içerisindeki iki nokta arasında Karayolları Taşıma Yönetmeliği’ne göre tarifeli yolcu taşımacılığı faaliyeti yürütülebilmesi için, ilgili UKOME kararının bulunması ve alınacak kararda faaliyet gösterilecek noktalar ile faaliyet gösterecek gerçek veya tüzel kişilerin belirtilmiş olması şartının aranacağı düzenlenmiştir.
Karayolları Taşıma Yönetmeliği kapsamında e-Devlet üzerinden yapılacak ve ücret tahakkuk edecek her bir işlem bakımından, 1 Haziran 2021 tarihinden itibaren, aşağıdaki oranlarda indirim uygulanacağı düzenlenmiştir;
- 20.000 TL’ye kadar olan işlemde %5,
- 20.000 TL ile 50.000 TL arasındaki işlemde %4,
- 50.000 TL ile 100.000 TL arasındaki işlemde %3,
- 100.000 TL ile 200.000 TL arasındaki işlemde %2 ve,
- 200.000 TL üzerindeki işlemde %1
D4 yetki belgesi alarak faaliyetlerine devam etmek isteyen 15 Kasım 2019 tarihinden önce adlarına D2 yetki belgesi düzenlenmiş ve servis taşımacılığı faaliyeti yürüten gerçek veya tüzel kişiler bakımından, 11 Mayıs 2021 tarihten önce D2 yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilmek suretiyle faaliyette bulunulan azami özmal taşıt sayısı kadar taşıtın, söz konusu gerçek veya tüzel kişiler adına servis taşımacılığı faaliyetinde bulunmak üzere düzenlenen/düzenlenecek D4 yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilmesine müsaade edileceği belirtilmiştir.
Araç takip sistemi bildirim zorunluluğu süresi, 31 Aralık 2020 tarihinden 1 Ocak 2024 tarihine uzatılmıştır.
B1 yetki belgesi eki taşıt belgesine kaydedilecek otobüs cinsi taşıtların, şoförü dahil en az sahip olması gereken koltuk kapasitesi şartının -25 yerine- 1 Ocak 2022 tarihine kadar 18 koltuk olarak uygulanacağı düzenlenmiştir.
M2 yetki belgesi eki taşıt belgesine ilave edilebilecek sözleşmeli taşıt sayısının özmal taşıt sayısının 5 katını geçemeyeceğine ilişkin şartların 1 Ocak 2023 tarihine kadar 10 kat olarak uygulanacağı belirtilmiştir.
Karayolları Taşıma Yönetmeliği'nin Ek-1'inde yer alan Ücret Tablosunun A1, B1, B2, D1 ve D2 satırları, aşağıdaki gibi değiştirilmiştir:

Belge Tanımı / Açıklaması	Simgesi	Ücreti (TL)
Yurtiçi yapacaklara verilir.	A1	16.547
Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara verilir.	B1	201.175
Ticari ve tarifesiz yapacaklara verilir.	B2	100.580
Ticari ve tarifeli olarak yapacaklara verilir.	D1	120.707
Ticari ve tarifesiz olarak yapacaklara verilir.	D2	60.347

Değişiklik Yönetmeliği’nin tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat
Burak Batı, Avukat
Cansu Yüksel, Stajyer Avukat