Yargıtay Hukuk Genel Kurulu (“HGK”) 2023/588 E. – 2024/22 K. ve 24.01.2024 tarihli kararı ile markaların benzerlik kapsamı, ayırt edicilik ölçütleri ve bütünsellik kavramlarından neler anlaşılması gerektiğine ilişkin kılavuz niteliğinde bir karar verilmiştir.
Kararda, “MAKRO SOFT” ibareli marka başvurusunda bulunulmuş olup halihazırda tescil edilmiş “MACRO” markası ile benzerlik içermesinden dolayı başvuru reddedilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi’nin direnme kararına karşı Yargıtay Hukuk Genel Kurulu davayı incelemiş ve kararını vermiştir. Kararın gerekçesinde açıklanan sebepler önemli ve yol gösterici unsurlar barındırmaktadır.
1. Benzerlik Unsuru
HGK marka tescil başvurusunun nispi ve mutlak ret nedenlerinin değerlendirilmesinde benzerlik unsurunu mal ve hizmetlerin ait oldukları sınıf numaraları ile değerlendirmesinin haricinde, hammadde-mamul ilişkisi, pazarlama koşulları, amaçları, satış sonrası servis ve onarım süreçlerinde ortaya çıkan müşteri çevresindeki ayniyet, birinin diğeri yerine ikame edilebilmesi gibi birçok açıdan incelemeye tabi tutmuştur.
2. Karıştırılma İhtimali ve Markanın Bütünüyle Yorumlanması Unsuru
HGK marka ile tescil edilmiş veya tescil başvurusunda bulunulan iki markanın halk nezdinde karıştırılma ihtimalinden bahsedebilmek için mal ve hizmetin aynı olması yeterli görmeyip işaretlerinde aynı veya benzer olmasını aramaktadır. Ayrıca, HGK benzerlik değerlendirmesi yaparken halk nezdinde markaların bütün özelliklerini göz önüne alarak markalar arasında bağlantı kurulma ihtimali olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiği görüşündedir.
HGK kararında halk “işin ilgilisi veya uzmanı olmayan ancak doğrudan muhatabı olan ortalama tüketici” olarak tanımlanmış ve kararın devamında karıştırılma ihtimalindeki “ihtimal” kelimesinin kullanılmasının da bilinçli bir kullanım olduğu belirtilmiştir. İhtimal kavramı “şekil, ses, anlam, genel görünüm, çağrışım veya bir seri içinde bulunma izlenimini” kapsamaktadır. Bu sebeple, tüketicilerin karşılaştırılan işaretler arasında herhangi bir şekilde “bağlantı” kurabilmesini de benzerlik bulunduğunu kabul etmek için yeterli görmektedir.
3. Tescil Edilmiş Markanın Ayırt Edicilik Unsuru
HGK incelenen markaların farklı unsurlarının veya ortak unsurlara yapılan ilavelerin ayırt ediciliğini dikkate almaktadır. Buna ek olarak, tescil edilmiş (önceki) markanın ayırt edici niteliğinin düşük olarak kabul gördüğü durumlarda karıştırılma ihtimalinin küçük farklılıklarda dahi kaldırılabileceği görüşündedir.
4. Markanın Tanınmışlık Unsuru
HGK tarafından önceki markanın tanınmış olması unsuru açısından değerlendirme yaparken tescil edilmek istenen markanın aynı veya benzer mal ve hizmetler yönünden benzer olup olmadığının dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır.
Sonuç olarak, HGK tarafından “MAKRO SOFT” ve “MACRO” ibareleri arasında esas unsurlarda benzer olduğuna kanaat getirildiğinden Bölge Adliye Mahkemesi direnme kararı bozulmuştur.
Markaların korunması, tescili ve tesciline engel olan sebeplerin incelenirken esas alınması gereken unsurlar ve kapsamı kararda detaylıca açıklanmıştır ve markaların benzerliğine ilişkin incelemeler yapılırken bu karar rehber niteliğinde olacaktır.
Ebrar Turan, Avukat
Ece Gümüş, Stajyer Avukat