Sosyal Medya Etkileyicileri ( Influencer) Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Uygulamalar Hakkında Kılavuz Yayımlandı.

Kurul tarafından hazırlanan “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” (“Kılavuz”), 5 Mayıs 2021 tarihinde Ticaret Bakanlığı (“Bakanlık”) internet adresinde yayımlanmıştır.

Kılavuz Hangi Konuları Ele Almaktadır?
Kılavuz kapsamında sosyal medya ve sosyal medya etkileyicisi tanımları ile bu kişiler tarafından yürütülecek ticari reklam ve uygulamalara ilişkin yol gösterici kurallar düzenlenmektedir.

I. Tanımlar

• Sosyal Medya: İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun kapsamında sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü ve ses gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkân sağlayan gerçek veya tüzel kişiler olarak ifade edilmiştir.
• Sosyal Medya Etkileyicisi: Sosyal medya hesabı üzerinden kendisine veya reklam verene ait bir mal veya hizmetin satışını ya da kiralanmasını sağlamak, hedef kitleyi oluşturanları bilgilendirmek veya ikna etmek amacıyla pazarlama iletişiminde bulunan kişi olarak ifade edilmiştir.

II. Temel İlkeler
Kılavuz kapsamında sosyal medya etkileyicileri aracılığıyla yapılan reklamlar bakımından düzenlenen temel ilkeler aşağıdaki gibidir:

• Reklamlar açık ve anlaşılır şekilde ifade edilmeli ve ayırt edilebilir olmalıdır.
• Sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır.
• Reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydaların sağlandığı paylaşımlarda, sosyal medya etkileyicisi, Kılavuz’da belirtilen ifadelerden en az biri ile bu durumu açıkça belirtmelidir.
• Söz konusu ifade, etiket ve açıklamalar, Kılavuz’da belirtildiği şekilde görünür, ayırt edilir ve açıkça anlaşılır olmalıdır.

III. Sosyal Medya Etkileyicisinin Yükümlülükleri
a. Genel Yükümlülükler
Kılavuz uyarınca, sosyal medya etkileyicileri:

• Henüz deneyimlemediği bir mal veya hizmete ilişkin, tüketiciler nezdinde o mal veya hizmeti onaylayacak ya da deneyimlediği algısı yaratacak şekilde ticari reklam amacıyla paylaşımda bulunamaz.
• Bir mal veya hizmete ilişkin nesnel, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan bilimsel araştırma ve test sonuçları hakkında iddialarda bulunamaz.
• Doktor, diş hekimi, veteriner hekim ve eczacılar ile sağlık kuruluşları tarafından sunulan mal veya hizmetlere yönlendirmede bulunamaz, bu mal veya hizmetlerin tanıtımını yapamaz.
• Kendisine reklam veren tarafından hediye edilmiş bir mal veya hizmeti kendisinin satın aldığı izlenimi oluşturamaz.
• Bir mal veya hizmetin ticari reklamına ilişkin herhangi bir reklam verenden maddi kazanç ve/veya ücretsiz ya da indirimli mal veya hizmet gibi faydalar sağladığı süre boyunca kendisinin sadece bir tüketici olduğu izlenimi oluşturamaz.
• Herhangi bir malın ticari reklamında, efekt veya filtreleme uygulamalarını kullanması durumunda görüntünün filtrelendiğini açıkça belirtir.
• Sosyal medya aracılığıyla bir mal ve/veya hizmet hakkında iletişim kurmak için sistematik olarak sahte veya var olmayan kimlikleri toplu olarak oluşturamaz ve/veya kullanamaz.

b. Video paylaşım mecralarındaki reklamlar bakımından
Sosyal medya etkileyicisi, Youtube ve Instagram TV gibi sosyal medya mecralarında yapılan yayınlarda tanıtımı yapılan ürünler hakkında tüketiciyi herhangi başka bir uzantıya veya açıklamaya yönlendirmeden aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birini paylaşımlarında kullanmalıdır:

• “Bu video [reklam veren] reklamlarını içermektedir.”
• “Bu video, [reklam veren] ile ücretli işbirliğini içermektedir.”
• “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
• “Bu ürünleri [reklam verenden] hediye olarak aldım.”
• “Ürünleri bana gönderdiği için [reklam verene] teşekkürler.”

c. Fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında yapılan reklamlar bakımından
Sosyal medya etkileyicisi, Instagram, Facebook, Twitter gibi fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında paylaşılan fotoğrafın ve/veya mesajın içinde ya da altında veya açıklamalarında reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biriyle birlikte aşağıda belirtilen etiketlerden ya da açıklamalardan en az birine yer vermelidir:
d. Podcast mecrasında yapılan reklamlar bakımından
Sosyal medya etkileyicisi, podcast yayınlarında ise yapılan reklamların yayının herhangi bir kısmında aşağıda belirtilen açıklamalardan en az birini yayında kullanmalıdır:

• “Bu podcast, [reklam veren] hakkında reklam içerir.”
• “Bu podcast, [reklam veren] ile ücretli bir işbirliğinden oluşmaktadır.”
• “[Reklam veren]’in destekleri ile.”
• “Ürünleri (podcastimde bahsettiğim) [reklam verenden] hediye olarak aldım.”

e. İçeriğin yalnızca kısa bir süre için görülebildiği mecralarda yapılan reklamlar bakımından
Sosyal medya etkileyicisi, Snapchat ve Instagram hikâyeleri gibi içeriğin yalnızca kısa süreliğine görülebildiği reklamlarda, paylaşım süresince reklam verene ilişkin ad, marka, ticaret unvanı gibi tanıtıcı bilgilerden herhangi biri ile birlikte fotoğraf ve mesaj paylaşım mecralarında yapılan reklamlar bakımından belirtilmesi zorunlu etiket ya da açıklamalardan en az birine yer vermelidir.

IV. Reklam Verenin Yükümlülükleri
Sosyal medya etkileyicisine reklam veren kişiler bakımından düzenlenen yükümlülük ve sorumluluklar aşağıdaki gibidir:

1. Sosyal medya etkileyicilerini Kılavuz hükümleri hakkında bilgilendirmek,
2. Sosyal medya etkileyicilerinin, ilgili mevzuata uymasını istemek,
3. Sosyal medya etkileyicilerinin üçüncü şahısları kullanmasına izin verildiği durumlarda, üçüncü şahısların da mevzuata uyum yükümlülüklerine dikkat çekmek,
4. Sosyal medya etkileyicilerinin yükümlülüklerini yerine getirmesi için çaba göstermek ve ihlallere karşı önlem almak

Ayrıca, reklam verenlerin, sosyal medya etkileyicilerinin kendi sorumluluğu olduğu gerekçesine dayanarak, ilgili yükümlülüklerden kaçınamayacağı belirtilmiştir.

Kılavuz’un tam metnine ulaşmak için lütfen buraya tıklayınız.

Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat
Burak Batı, Avukat
Çağla Yargıç, Stajyer Avukat