Dikey Anlaşmalara İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği (Tebliğ No:2002/2)’nde (“2002/2 Sayılı Tebliğ”) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No:2021/4) (“Değişiklik Tebliği”), 5 Kasım 2021 tarihli ve 31650 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Değişiklik Tebliği’nin Önemi Nedir?
Değişiklik Tebliği uyarınca; teşebbüslerin 2002/2 sayılı Tebliğ ile dikey pazarda yaptıkları faaliyetlerinin 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un (“
Rekabet Kanunu”) 4. maddesinin uygulanması konusunda grup muafiyetinden faydalanmaları için ön şart olarak kabul edilmiş olan %40 pazar payı eşikleri düşürülmüştür. Ayrıca; Değişiklik Tebliği ile Avrupa Birliği Komisyonu’nun belirlemiş olduğu eşiklerle Türk Rekabet Hukuku mevzuatının uyumlu hale getirilmesi sonucu da doğmuştur.
Değişiklik Tebliği’nde Neler Düzenleniyor?
Değişiklik Tebliği kapsamında 2002/2 sayılı Tebliğ’in kapsamını belirleyen 2. maddesinde yapılan değişiklikler uyarınca:
- Teşebbüslere 2002/2 sayılı Tebliğ kapsamında muafiyet sağlanması için sağlayıcı konumundaki iştirakin ilgili pazardaki pazar payı sınırı %40’tan %30’a düşürülmüştür.
- Teşebbüslere; tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda muafiyet sağlanması için gerekli olan alıcı teşebbüsün ilgili pazardaki pazar payı sınırı %40’tan %30’a düşürülmüştür.
Ek olarak; 2002/2 sayılı Tebliğ’in 2. maddesinde belirtilen pazar payı eşiklerinde yapılan değişikliklere uyumlu olarak; (i) 2002/2 sayılı Tebliğ’in, “
Pazar Payının Hesaplanması ve Uygulanması” başlıklı 6A/2. maddesinde belirtilen %40’lık pazar payı %30’a, (ii) pazar payının sonradan aşılması halinde muafiyetin belirli süre devam edeceğine ilişkin (c) ve (d) bentlerindeki eşikler ise %35’e düşürülerek 2002/2 sayılı Tebliğ içerisindeki bütünlük korunmuştur.
Değişiklik Tebliği; pazar payı %40 ile %30 arasında bulunan, bir başka deyişle mevcut durumda 2002/2 sayılı Tebliğ ile sağlanan muafiyetten yararlanan ancak Değişiklik Tebliği’nden sonra kapsam dışına çıkmaları sebebiyle muafiyetten yararlanamayacak olan teşebbüslere muafiyet kapsamındaki faaliyetlerini Rekabet Kanunu’nun “
Bireysel Muafiyet”i düzenleyen 5. maddesine uyumlu hale getirmeleri için 5 Kasım 2021 tarihinden itibaren 6 (altı) aylık geçiş süresi tanımıştır. Teşebbüslerin bu süre içerisinde faaliyetlerini bireysel muafiyet şartlarına uygun hale getirememesi durumunda söz konusu faaliyet muafiyetten faydalanmayacağı için rekabete aykırı olarak kabul edilebilecektir.
Değişiklik Tebliği’nden sonra 2002/2 sayılı Tebliğ’de yer alan ilgili düzenlemelerin son halini aşağıdaki tabloda karşılaştırmalı olarak görebilirsiniz:
Tablo-1: Değişiklik Tebliği ile 2002/2 sayılı Tebliğ’de Değişen Hükümler
| Eski Hüküm |
Yeni Hüküm |
Kapsam
Madde 2 -
(2) Bu Tebliğ ile sağlanan muafiyet, sağlayıcının dikey anlaşma konusu mal veya hizmetleri sağladığı
ilgili pazardaki pazar payının %40’ı aşmaması durumunda uygulanır.
(3) Tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda muafiyet, alıcının dikey anlaşma konusu
malları ve hizmetleri aldığı ilgili pazardaki payının %40’ı aşmaması koşuluyla uygulanır.
|
Kapsam
Madde 2 -
(2) Bu Tebliğ ile sağlanan muafiyet, sağlayıcının dikey anlaşma konusu mal veya hizmetleri sağladığı
ilgili pazardaki pazar payının %30’u aşmaması durumunda uygulanır.
(3) Tek alıcıya sağlama yükümlülüğü içeren dikey anlaşmalarda muafiyet, alıcının dikey anlaşma konusu
malları ve hizmetleri aldığı ilgili pazardaki payının %30’u aşmaması koşuluyla uygulanır.
|
Pazar Payının Hesaplanması ve Uygulanması
Madde 6/A –
(2) Bu Tebliğ’de belirtilen %40’lık pazar payı eşiğinin uygulanmasında aşağıdaki kurallar uygulanır:
a) Pazar payı bir önceki yılın verisi kullanılarak hesaplanır.
b) Pazar payı bağlı dağıtıcılara satış amacıyla sağlanan tüm mal ve hizmetleri içerir.
c) Pazar payı başlangıçta %40’tan fazla olmayıp daha sonra %45’i aşmayacak şekilde eşiğin üzerine
çıkarsa muafiyet, pazar payı eşiğinin ilk aşıldığı yılı takip eden sonraki iki yıl boyunca da geçerli
olmaya devam eder.
d) Pazar payı başlangıçta %40’tan fazla olmayıp daha sonra %45’in üzerine çıkarsa muafiyet, pazar payı
eşiğinin ilk aşıldığı yılı takip eden yıl boyunca da geçerli olmaya devam eder.
e) (c) ve (d) bentlerinin sağladığı haklar, sürenin iki takvim yılını aşmasına neden olacak şekilde
birleştirilemez.
|
Pazar Payının Hesaplanması ve Uygulanması
Madde 6/A –
(2) Bu Tebliğde belirtilen %30’luk pazar payı eşiğinin uygulanmasında aşağıdaki kurallar uygulanır:
a) Pazar payı bir önceki yılın verisi kullanılarak hesaplanır.
b) Pazar payı bağlı dağıtıcılara satış amacıyla sağlanan tüm mal ve hizmetleri içerir.
c) Pazar payı başlangıçta %30’dan fazla olmayıp daha sonra %35’i aşmayacak şekilde eşiğin üzerine
çıkarsa muafiyet, pazar payı eşiğinin ilk aşıldığı yılı takip eden sonraki iki yıl boyunca da geçerli
olmaya devam eder.
d) Pazar payı başlangıçta %30’dan fazla olmayıp daha sonra %35’in üzerine çıkarsa muafiyet, pazar payı
eşiğinin ilk aşıldığı yılı takip eden yıl boyunca da geçerli olmaya devam eder.
e) (c) ve (d) bentlerinin sağladığı haklar, sürenin iki takvim yılını aşmasına neden olacak şekilde
birleştirilemez.
|
|
GEÇİCİ MADDE 3
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte 2002/2 sayılı Tebliğ ile sağlanan grup muafiyetinden yararlanmakta
olan, ancak 2002/2 sayılı Tebliğin 2021/4 sayılı Tebliğ ile değişik 2 nci maddesinde öngörülen kapsamın
dışında kalan anlaşmaların bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay içerisinde 4054
sayılı Kanunun 5 inci maddesinde düzenlenen şartlara uygunluğunun sağlanması gerekir. Bu süre içerisinde
anılan anlaşmalara 4054 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde öngörülen yasaklama uygulanmaz.
|
Sonuç
Değişiklik Tebliği ile yukarıda ayrıntılı olarak açıklamış olduğumuz üzere, teşebbüslerin 2002/2 sayılı Tebliğ’de tanınan dikey pazarda yapmış oldukları faaliyetlerin muafiyet kapsamında değerlendirilmesine ilişkin eşikler düşürülmüştür. Bu durumun; Rekabet Hukuku kapsamında genel olarak kabul gören %40 pazar payının hakim durum sınırı olarak değerlendirilmesine ve özellikle Kurum’un karar ve değerlendirmelerine uygulamada ne şekilde yansıyacağı ilerleyen süreçlerde görülecektir.
Değişiklik Tebliği’nin tam metnine ulaşmak için lütfen
buraya tıklayınız.
MORAL | KINIKOĞLU | PAMUKKALE | KÖKENEK
Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat
Işılay Işık, Avukat
Deniz Yontuk, Stajyer Avukat