Önerilen Aramalar

Türkiye Hızlı Tüketim Malları Perakendeciliği Sektör İncelemesi Nihai Raporu Yayımlandı!

4.04.2023

Tüm Haberler
Rekabet Kurumu (“Kurum”), hızlı tüketim malları (HTM) perakendeciliği sektörünü bir kez daha mercek altına aldı! Rekabet Kurumu daha önce 5 Şubat 2021 tarihinde Türkiye HTM Perakendeciliği Sektör İncelemesi Ön Raporunu (“Ön Rapor”) yayınlamıştı. Kurum, 30 Mart 2023 tarihinde ise, Türkiye HTM Perakendeciliği Sektör İncelemesi Nihai Raporunu (“Nihai Rapor”) yayımladı.
Nihai Raporun hazırlanması sürecinde, Kurum tarafından, organize HTM perakendecileri, tedarikçiler, araştırma şirketleri, çevrim içi market hizmeti sunan teşebbüsler ve internet temelli ticari platformlar dâhil birçok teşebbüsten, teşebbüs birliğinden ve kamu kurumundan bilgi ve belge talep edildi. Kurum ayrıca, HTM perakendeciliği sektöründeki alıcı gücünün tespiti adına, Ekonomik Analiz Raporu hazırladı.

  • Nihai Rapor kapsamında yapılan incelemelerde, öncelikle, sektörün genel yapısı ve işleyişi detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Bu kapsamda, yıllara göre sektörün gelişimi incelenmiş ve Türkiye’de HTM perakendeciliği pazarında organize kanalın payının, geleneksel kanalın payını geçtiği ve organize kanalın gelişimini sürdürdüğü belirtilmiştir.


  • Nihai Rapor’da sektörde yaşanan yoğunlaşma artışının hangi yollarla gerçekleştiği incelenmiş ve perakende sektörüne yönelik ayrı birleşme ve devralma bildirim eşiklerine gerek olup olmadığı değerlendirilmiştir. Söz konusu 10 yıllık dönemde Gimsa tarafından perakende sektöründe faaliyet göstermeyen bir teşebbüsün devralınması, ŞOK tarafından perakende sektöründe gerçekleştirilen iki adet devralma104 ve Migros tarafından yine perakende sektöründe gerçekleştirilen 12 adet devralma olmak üzere Kurum’a bildirilmeyen toplam 15 adet devralma işlemi olduğu belirtilmiştir. Bahsi geçen devralmalar ciro eşiklerinin altında olduğu için Kurum’a bildirilmemiş olup, bu devralmaların sayıca az olduğu düşünülmektedir. Sektöre özgü ciro eşikleri getirilmesi hususu detaylıca tartışıldıktan ve Avrupa Birliği’ndeki örneklendirmeler verildikten sonra, sektörün geneli için getirilecek olan daha düşük ciro eşiklerinin, nispeten küçük perakendeciler arasında gerçekleştirilecek olan birleşme/devralmaların etkinliğini azaltacağı, bu teşebbüslerin büyümelerini engelleyebileceği ve işlem süreçlerini uzatacağı düşünülmektedir. Bu çerçevede, Ön Rapor’da tartışmaya açılan bu önerinin, bu aşamada hayata geçirilmesine ve perakende sektörüne özel olarak birleşme ve devralma bildirim eşiklerinin düşürülmesine gerek olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.


  • HTM perakendeciliği sektöründe yoğunlaşmanın yıllar itibarıyla artıyor olması; ürünlerin üretildiği, paketlendiği ve tedarik edildiği pazarları da etkilediğinden, perakende pazarında faaliyet gösteren teşebbüslerin tedarik piyasasındaki alım güçlerinin sektördeki etkileri de Nihai Rapor’da ele alınmıştır. Sonuç olarak tedarikçilerin ve tüketicilerin çıkarları birbirleri ile bağlantılı olarak alıcı gücünden etkilendiği ve alıcı gücünden elde edilen avantajların yalnızca süpermarketler lehine kullanılmasının tedarikçilerin ve tüketicilerin aleyhine olduğu sonucuna varılmıştır.


  • Nihai Rapor’da özellikle alıcı gücünün kötüye kullanılmasının rekabet üzerindeki etkilerine odaklanılmış ve alıcı gücünün kötüye kullanılması olasılığının ortadan kaldırılmasına yönelik çözüm önerileri sunulmuştur.


  • Ek olarak sektördeki dijitalleşme eğilimi ve oranı incelenmiş olup bu sektöre ilişkin rekabet hukuku analizlerinde dijitalleşmenin piyasalara etkisinin dikkate alınması hususu tartışılmıştır. Şöyle ki, HTM perakendeciliği pazarı Covid-19 pandemisiyle beraber çok daha hızlı bir şekilde dijitalleşmeye başlamıştır. HTM perakendeciliği sektöründe yaşanan bu değişimin sektördeki rekabetin hem boyutunu hem de şeklini etkileyeceği düşünülmektedir. Bu bakımdan dijitalleşmenin rekabetçi dinamiklere ve rakiplik dengelerine olan etkilerinin gerek ilgili ürün pazarlarının ve ilgili coğrafi pazarların tespitinde gerekse rekabet analizlerinde dikkate alınması gerektiği vurgulanmıştır. Bununla birlikte, bu değerlendirmelerin her bir somut olayın kendine özgü şartları altında yapılmasının daha doğru sonuçlara ulaştıracağı belirtilmiştir.


  • Ayrıca HTM perakendeciliğinde sektörün rekabetçi yapısına olumsuz etki edebilecek bazı unsurlar da ele alınmış olup haksız ticari uygulamalar, tüketicilerin yanıltılmasına neden olabilecek firma davranışları, özel gramajlı ürün üretilmesi ve yeni mağaza açılışlarının nüfus kriterine bağlanması ile ilgili değerlendirmelere yer verilmiştir.


Nihai Rapor’a buradan ulaşabilirsiniz.

Ofisimizin Ön Rapor hakkında daha önce hazırladığı bilgi notuna buradan ulaşabilirsiniz.

Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat


Diğer Haberler