Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”) tarafından hazırlanan Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları İçin Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesine Dair Yükümlülüklere İlişkin Temel Esaslar (“Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi”) 4 Mayıs 2021 tarihinde MASAK internet adresinde yayımlanmıştır.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi Ne Getiriyor?
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Tanımı:
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi’nde
kripto varlık hizmet sağlayıcıları, “kripto varlıkların alım satımlarına elektronik işlem platformları üzerinden aracılık eden platformlar” olarak tanımlanmaktadır.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi ile kripto varlık hizmet sağlayıcılarının (i) suç gelirlerinin aklanmasının ve (ii) terörizmin finansmanının önlenmesine ilişkin yükümlülüklerinin temel esasları ile MASAK tarafından gerçekleştirilecek denetimlerin kapsamı belirlenmektedir.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, değerlendirmelerimize
buradan ulaşılabilen, 1 Mayıs 2021 tarihli Suç Gelirlerinin Aklanmasının ve Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Tedbirler Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile MASAK yükümlüsü haline getirilmişti.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcılarının Yükümlülükleri Nelerdir?
Müşterinin Tanınması Yükümlülüğü:
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları ile bu platformlardan hizmet alacak
kullanıcılar arasında sözleşmeye dayanan ve sürekli iş ilişkisi olarak nitelendirilen üyelik ilişkisinin kurulması halinde
tutar gözetilmeksizin kimlik bilgilerinin alınarak kimlik tespiti yapılması zorunluluğu getirilmiştir.
Sürekli iş ilişkisinin kurulmadığı hallerde ise, (i) şüpheli işlem bildirimini gerektiren durumlar ile (ii) daha önce elde edilen müşteri kimlik bilgilerinin yeterliliği ve doğruluğu konusunda şüphe olduğunda tutar gözetmeksizin (iii) işlem tutarı ya da birbiriyle bağlantılı birden fazla işlemin toplam tutarı
75.000-TL veya üzerinde olduğunda durumlarda da kimlik tespitinin yapılması zorunlu tutulmuştur.
Ayrıca, kimlik tespitinin, iş ilişkisi tesisinden veya işlem yapılmadan önce tamamlanması gerektiği ve kimlik tespitinin yapılamadığı veya iş ilişkisinin amacı hakkında yeterli bilgi edinilemediği durumlarda; iş ilişkisinin tesis edilemeyeceği belirtilmiştir.
Şüpheli İşlem Bildirimi Yükümlülüğü:
İşleme konu fon veya malvarlığının yasadışı kaynaktan elde edilmiş olabileceği veya yasadışı bir amaçla kullanılacağı konusunda işlemi gerçekleştiren ve/veya aracılık edenlerde oluşacak herhangi bir bilgi, şüphe veya şüpheyi gerektirecek bir hususun bulunması halinde işlemin, şüpheli işlem kapsamına gireceği kabul edilmekte ve şüpheli
İşlem Bildirim Formu doldurulmak suretiyle MASAK Başkanlığına, herhangi bir parasal sınır gözetmeksizin, şüpheli işlem bildiriminde bulunulması gerekmektedir.
Kripto varlık hizmet sağlayıcıların şüpheli işlem bildirimlerini, tüzel kişi yükümlünün kanuni temsilcileri yerine getirecek olup Şüpheli İşlem Bildirimlerinin, şüphenin oluştuğu tarihten itibaren
en geç on iş günü içinde, gecikmesinde sakınca bulunan hallerde ise
derhal MASAK Başkanlığına yapılması gerekmektedir.
Bilgi ve Belge Verme Yükümlülüğü:
MASAK tarafından istenilecek her türlü bilgi, belge ve bunlara ilişkin her türlü ortamdaki kayıtların, bu kayıtlara erişimin sağlanması veya okunabilir hale getirilmesi için gerekli tüm bilgi ve şifrelerin tam ve doğru olarak verilmesi ve gerekli kolaylığın sağlanması anlamına gelmektedir.
Devamlı Bilgi Verme ile Muhafaza ve İbraz Yükümlülükleri:
Kripto varlık hizmet sağlayıcıları, düzenlenen yükümlülükler ve işlemlerine ilişkin her türlü ortamdaki; belgeleri düzenleme tarihinden, defter ve kayıtları son kayıt tarihinden, kimlik tespitine ilişkin belgeleri ise son işlem tarihinden itibaren
sekiz yıl süreyle muhafaza etmesi ve istenmesi halinde de yetkililere ibraz etmesi gerekmektedir.
Ek olarak,
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi kapsamında,
kripto varlık hizmet sağlayıcıları tarafından Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslar dahilinde devamlı bilgi verilmesi zorunluluğu da düzenlenmiştir.
Yükümlülüklere Aykırılık Halinde Yaptırımlar Nelerdir?
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi kapsamında düzenlenmiş her bir yükümlülüğe ilişkin
işlem başına uygulanacak ayrı yaptırımlar belirlenmiş olmakla birlikte, hükmolunacak
idari para cezalarının üst limitinin ise ihlalin uygulanacağı yıl itibariyle
4.000.000-TL’den fazla olamayacağı düzenlenmiştir. İhlalin uygulandığı yılı takip eden yılda aynı neviden bir yükümlülük ihlali olması durumunda ise bu limit
iki katı olarak uygulanacaktır.
| İhlal Edilen Yükümlülük |
Tek Bir İhlal İçin Verilecek İdari Para Cezası (TL) |
İdari Para Cezası Üst Limit Tutarı (TL) |
| Müşterinin Tanınması |
30.000 |
4.000.000 |
| Şüpheli İşlem Bildirimi |
50.000 |
4.000.000 |
| Devamlı Bilgi Verme |
30.000 |
4.000.000 |
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi kapsamında getirilmiş olan gizlilik yükümlülüklerinin ihlali ile bilgi ve belge verme ve muhafaza ve ibraz yükümlülüklerinin ihlali halinde ise,
bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası uygulanacaktır.
Kripto varlık düzenlemelerine ilişkin mevcut kapsam ve uygulama esasları ile olası vergisel yükümlülükler çerçevesinde ilerleyen günlerde ilave düzenlemelerin hayata geçirilmesi beklenmektedir.
Kripto Varlık Hizmet Sağlayıcıları Rehberi’nin tam metnine ulaşmak için, lütfen
tıklayınız.
Bilge Binay Kanat, Kıdemli Avukat
Burak Batı, Avukat
İrem Tanık, Stajyer Avukat