Kamuoyunda merakla beklenen ve yaklaşık 2,5 milyon Türk vatandaşını doğrudan ilgilendiren Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (“Kanun”) 03/03/2023 tarihli, 32121 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış ve yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.
Bu düzenleme ile 08/09/1999 tarihinden önce çalışmaya başlayıp, kanunda belirtilen sigortalılık süresi ve prim gününü tamamlayan çalışanlar yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır.
A. Çalışanlar Açısından Düzenleme Neyi Getiriyor?
Türk Sosyal Güvenlik Mevzuatı uyarınca, çalışanların emekli aylığına hak kazanabilmesi için aranan koşullar; (i) belirli tutarda prim ödemiş olma, (ii) belirli bir yaşı tamamlama, (iii) emeklilik nedeniyle işten ayrılmak şeklindedir.
Kanun kapsamında getirilen düzenleme ile emekli olabilmek için yaş sınırına takılan çalışanların yaşlılık aylığı almalarının önündeki engel ortadan kaldırılmıştır. Kapsama giren çalışanlar da talep etmeleri halinde yaşlılık aylığı alabileceklerdir.
B. Düzenleme İşverenler Açısından Neyi Getiriyor?
Yaşlılık aylığına hak kazanan çalışanların, iş sözleşmelerini kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde sonlandırmaları beklenmektedir ki, bu da işverenler açısından birçok çalışana kısa bir süre içerisinde kıdem tazminatı ödeme yükümlülüğü doğuracaktır.
Hükümet tarafından yasa tasarısı aşamasında işverenlere kıdem yükünü hafifletebilmek adına fon sağlanacağı belirtilmişse de bu konuda henüz bir düzenleme yapılmamıştır; önümüzdeki günlerde konuya ilişkin düzenleme yapılması beklenmektedir.
İşveren açısından en kritik sorulardan birisi de emeklilik nedeniyle işten ayrılan bir çalışanın işe tekrar alınıp alınamayacağı; alınacak ise aynı şartlarda mı alınması gerektiği ve aynı durumdaki her çalışanın işe alınmasının zorunlu olup olmadığıdır.
Mevzuatımızda emekli olan bir kişinin çalışmasını engel bir düzenleme bulunmamaktadır. Nitekim Kanun’da da işveren açısından emeklinin 30 gün içerisinde tekrar işe alınması durumunda sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin beş puanlık kısmının Hazine tarafından ödeneceği düzenlenmiştir.
C. Sonuç
Kanun ile getirilen düzenlemeyle birlikte 08/09/1999 tarihi öncesinde ilk işe girişi bulunan çalışanların yaşlılık aylığı alabilmek için yaş sınırı ortadan kalkmıştır. Bu çalışanların önümüzdeki günlerde kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde mevcut iş sözleşmelerini sonlandırmaları ve emekli olmaları beklenmektedir. İşveren ve emekli anlaşabilir ise emeklilikten sonra da işçi istihdam edilebilir.
Kanun’un tam metnine
buradan ulaşabilirsiniz.
Sertaç Kökenek, Kıdemli Ortak
Özgür Güner, Ortak
Bekir Yağız Kızkapan, Avukat