Buna göre, “Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar ile Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmasına Yönelik
Önaraştırmalarda ve Soruşturmalarda Sunulacak Taahhütlere ilişkin Tebliğ” (“
Taahhüt Tebliği”), 16 Mart 2021 tarihli ve
31425 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’da 2020 yılında yapılan değişiklik ile, taahhüt sürecine ilişkin usul ve
esasların Rekabet Kurulu (“
Kurul”) tarafından çıkarılacak olan tebliğ ile düzenleneceği hükme bağlanmıştı. Bunun
üzerine, Taahhüt Tebliği taslağı, 27 Kasım 2020 tarihinde Rekabet Kurumu’nun (“
Kurum”) internet sitesinde yayımlayarak
kamuoyu görüşüne açılmıştı. En nihayetinde, kamuoyunun görüşleri çerçevesinde Taahhüt Tebliği 11 Şubat 2021 tarihinde
Kurul tarafından kabul edildi ve ikincil mevzuat ortaya çıktı. Bu sayede, birçok yasal boşluk ve belirsizlik, düzenli
bir yasal çerçeve çizilerek belirli hale getirildi.
Taahhüt Tebliği, yürütülmekte olan bir ön araştırma ya da soruşturma sürecinde, ortaya çıkan rekabet sorunlarının
giderilmesine yönelik ilgili teşebbüs ya da teşebbüs birliklerince taahhüt sunulmasını, sunulan taahhütlerin Kurul
tarafından ilgili teşebbüsler açısından bağlayıcı hale getirilmesini, izlenmesini ve bunlara yönelik usulleri
düzenlemektedir.
I. Taahhüt Sürecinin Başlatılması ve Taahhüt Görüşmeleri:
Taahhüt uygulamasından yararlanmak isteyen taraflar, ön araştırma veya soruşturma aşamasında taahhüt sunma talebinde
bulunabileceklerdir. Taahhüt sunma talebi, ancak soruşturma bildiriminin tebliği tarihinden itibaren
3 ay içerisinde
Kurum’a iletilecektir. Bu sürenin geçmesinin ardından Kurum’a sunulan taahhüt sunma taleplerinin dikkate alınmayacağı
Taahhüt Tebliği’nde açıkça düzenlenmiştir.
Tarafların taahhüt sunma taleplerini Kurum’a iletmelerinin ardından Kurul, ilgili anlaşma, karar veya uygulamanın
açık
ve ağır ihlal niteliğini ve gerekli gördüğü diğer hususları değerlendirerek (i) taahhüt görüşmelerinin başlatılmasına ya
da (ii) taahhüt sunma talebinin reddine ve taahhüt sürecinin sonlandırılmasına karar verir.
Taahhüt içeriğinin inceleme konusu rekabet sorunlarını yeterli açıklıkta ortaya koyması önemlidir. Eğer Kurul taahhüdü
yeteri kadar açık bulmazsa ya da daha detaylı araştırmaya ihtiyaç duyarsa;
-
Taleplerin sunulduğu aşamada taahhüt görüşmelerinin başlatılması veya taahhüt sunma talebinin reddi kararını
erteleyebilir.
-
Bu durum ön araştırma aşamasında ortaya çıkarsa, taahhüt görüşmelerinin soruşturma sürecine bırakılmasına karar
verebilir.
Taahhüt görüşmeleri sözlü veya yazılı olarak gerçekleştirilebilir. Sözlü olarak gerçekleştirilen görüşmeler, görüşmelere
katılanlarca mutabık kalınan bir tutanak ile kayıt altına alınır.
Taahhüt görüşmeleri sonucunda, taahhüt sunmaya karar veren tarafların, Kurum’un belirleyeceği zamana uymak kaydı ile,
(i) taahhüt metnini (ii) taahhüt metninin ticari sırlardan ve gizli bilgilerden arındırılmış bir nüshasını ve (iii) bir
özetini Kurum’a sunmaları gerekecektir.
II. Taahhüt Metni:
Taahhüt metninin, sunulan taahhüdü açık şekilde içermesi gerekmektedir. Bu metinlerde alternatif taahhüt
sunulamayacaktır.
Aynı zamanda, taahhüt metninin aşağıdaki hususlarla birlikte gerekli görülen diğer hususları da açıkça içermesi
gerekmektedir:
-
Giderilmesi amaçlanan taahhüt sorunu,
-
Taahhüdün ne olduğu, piyasaya etkisi, rekabet sorununu nasıl çözeceği,
-
Ne zamandan başlanarak yerine getirileceği, ne kadar süreyle ve ne şekilde uygulanacağı,
-
Taahhüdün uygulanmasında gözetilecek süreler, hangi hallerde bu sürelerin uzayabileceği,
-
Taahhüde uyumun nasıl izleneceği,
-
Şikayetçi veya üçüncü kişilerle anlaşma sağlanmasının gerekli olduğu hallerde, anlaşma sağlandığına ilişkin belgeler ve
Yapısal taahhütler sunulması halinde elden çıkarma sürecinin yürütülmesine ilişkin detaylar.
Taahhüt metninin sonunda tarafların, sundukları taahhüdün rekabet sorunlarını giderebileceğine ve taahhüt metninde
belirtilen şartlarla taahhüdü yerine getirmeyi kabul ettiklerine dair beyanına yer verilir. Taahhüt metni, taahhüt sunan
tarafı temsile yetkili kişilerce imzalanır.
III. Taahhüdün Niteliği ve Değerlendirilmesi:
Taahhüdün rekabet sorunlarıyla orantılı, bu sorunları gidermeye elverişli, kısa sürede yerine getirilebilir ve etkili
şekilde uygulanabilir olması gerekmektedir. Genel beyan niteliğinde ve/veya şikayetçi veya üçüncü kişilerin eylemlerine
yönelik taahhütler kabul edilmemektedir.
Sunulan taahhütlerin yapısal veya davranışsal olabileceği, tek başlarına veya birlikte de sunulabileceği düzenleniştir.
Taahhüt Tebliği uyarınca
davranışsal taahhütler, teşebbüslerin ilgili pazardaki davranışlarını düzenleyen tedbirler;
yapısal taahhütler ise ihlalde bulunan teşebbüsün yapısına dair değişikliğe sebep olan tedbirler olarak tanımlanmıştır.
Taahhüdün değerlendirilmesi aşamasında; Kurul tarafından
(i) söz konusu rekabet sorununun açık ve ağır ihlal olup
olmadığı,
(ii) taahhüdün nitelik ve metin itibariyle Taahhüt Tebliği’nde öngörülen düzenlemelere uygunluğu ve
(iii)
rekabet sorununu giderme konusundaki yeterliliği başta olmak üzere gerekli görülen diğer hususlar da dikkate
alınacaktır.
Taahhüdün Kurul tarafından uygun bulunmaması halinde; Kurul, (i) bir kereye mahsus olmak üzere Kurul’un
değerlendirmeleri çerçevesinde ve belirlediği süre içinde taahhütte değişiklik yapabileceğine ya da (ii) taahhüt
sürecinin sonlandırılmasına karar verebilecektir. Burada, Kurulu’un, taahhütte değişiklik yapılmasına imkan verip
vermemesi tamamen Kurul’un takdirine bağlı olacaktır.
Taahhüdün uygun bulunması halinde ise ilgili taraf açısından bağlayıcı hale getirilerek aşağıdaki kararlardan birine
hükmedilecektir:
-
Ön araştırma aşamasında, soruşturma açılmaması,
-
Açılmış soruşturma mevcutsa, taahhüdü ilgili taraf açısından bağlayıcı hale getirerek açılmış soruşturmaya son
verilmesi, veya
-
Taahhüt hakkında üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasının ardından tekrar değerlendirilmesi.
IV. Üçüncü Kişilerin Görüşlerinin Alınması:
Kurul tarafından taahhüt hakkında üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasına karar verilmesi halinde, taahhüt metninin
ticari sır ve gizli bilgi içermeyen özeti, kararı takiben 10 gün içerisinde; gönderilmek veya Kurum’un internet
sitesinde yayımlanmak suretiyle ilgilere ulaştırılacaktır. İlgililer ise görüşleri ile görüşlerinin ticari sır ve gizli
bilgi içermeyen nüshasını ve gizlilik talepleri olması halinde ek olarak bu taleplerini yazılı olarak Kurul tarafından
belirlenen sürede bildirmekle yükümlüdür.
İlgililerin görüşlerinin alınmasının ardından Kurul tarafından taahhüdün tekrar gözden geçirileceği ve yapılan yeni
değerlendirmenin ardından taahhüdün uygun bulunması durumunda soruşturma açılmamasına veya taahhüt sürecinin
sonlandırılmasına karar verileceği düzenlenmiştir. Ancak bir kereye mahsus olarak taraflara süre verilerek, Kurulun
değerlendirmeleri ve belirleyeceği süre içinde taahhütte değişiklik yapılabilmesine de imkan sağlanmaktadır.
V. Taahhütte Değişiklik Yapılması ve Sürecin Sonlandırılması:
Tarafların taahhütte değişiklik yapmayı tercih etmeleri halinde, değiştirilmiş taahhüt metnini ve ek olarak işbu metnin
ticari sırlardan ve gizli bilgilerden arındırılmış nüshasını ve özetini Kurul’un belirlediği sürede Kurum’a göndermeleri
gerekmektedir. Kurul’un değiştirilmiş metni uygun bulması halinde soruşturma açılmamasına, açılmış soruşturmaya son
verilmesine veya tekrar şikayetçi ve üçüncü kişilerin görüşlerinin alınmasına karar verilebilecektir.
Taahhüt sürecini sona erdiren haller ise aşağıdaki gibidir:
-
Taahhüt metninin veya değiştirilmiş taahhüt metninin uygun bulunmamış olması,
-
Kurum veya Kurul tarafından belirlenen süre içerisinde taahhüdün sunulmamış olması,
-
Usulüne uygun sunulmuş taahhüt metninin sonradan geri çekilmesi
-
Taahhüt sürecinin sona erdirilmiş olması halinde verilen karar bağlayıcı olacak ve taraflar tekrar taahhüt sunma
talebinde bulunamayacaktır.
VI. Taahhüdün Bağlayıcı Hale Getirilmesi ve İzlenmesi:
Kurul’un taahhüdü uygun bularak ilgili taraflar açısından bağlayıcı hale getirmesine karar vermiş olması; bu kararın,
rekabet sorununu ortaya çıkaran anlaşmanın ya da uygulamanın ihlal olup olmadığının tespiti anlamına gelmeyeceği
düzenlenmiştir.
Ek olarak, bağlayıcı hale getirilmiş olan Kurul kararında aşağıdaki hususlara da yer verilmesi gerekmektedir:
-
Taahhüt veren taraflar,
-
Rekabet sorunları,
-
Taahhüdün içeriği,
-
Taahhüdün ne zamandan başlanmak suretiyle yerine getirileceği,
-
Taahhüdün geçerlilik süresi,
-
Taahhüdün uygulanma süreci,
-
Taahhüdün rekabet sorunlarını nasıl çözeceği,
-
Taahhüdün izlenmesine yönelik detaylı süreç,
-
Taahhüdün hangi hallerde geçersiz olacağı, ve
-
Taahhüde uyulmaması halinde uygulanacak yaptırımlar.
Taahhüt uyumlarının izlenmesi; tarafların düzenli olarak rapor sunması, denetim amacıyla üçüncü kişilerin atanması,
meslek birlikleriyle veya ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla iş birliği yapılması gibi yollarla gerçekleştirilecektir.
Ayrıca, Kurul’un kendiliğinden inceleme yetkisi de bulunmaktadır. Taahhüdün taraflarca bütünüyle yerine getirilmesinin
ardından bu durumu Kurum’a belgeleyerek kanıtlamaları gerekmektedir. Bunun üzerine Kurul’un, taahhüdün yerine
getirildiğini saptayan bir karar alacağı düzenlenmiştir.
Taahhüt Tebliği’nin tam metnine
buradan ulaşabilirsiniz.
MORAL | KINIKOĞLU | PAMUKKALE | KÖKENEK
Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Kıdemli Avukat
İrem Tanık, Stajyer Avukat