7256 Sayılı Kanun Kapsamında Çalışma Hayatına Getirilen İlave Pandemi Tedbirleri

Torba Kanun’un çalışma hayatıyla ilgili hükümlerinin bir kısmı yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olup bir kısmı ise 1 Aralık 2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

Torba Kanun kapsamında; tüm dünyayı etkisi altına alan Koronavirüs (“Covid-19”) salgınının istihdam üzerindeki olumsuz etkilerinin azaltılması, salgın nedeniyle işçi ve işverenler üzerinde oluşan yükün sosyal devlet ilkesi gereğince paylaşılması ve giderilmesi, normalleşme sürecinde hareketlenecek ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi, istihdamda devamlılığın sağlanabilmesi amacıyla destek tedbirleri düzenlenmektedir.

Torba Kanun ile istihdam ve vergi konularına ilişkin düzenlemelerle birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının ihtiyaçları ile son dönemde vatandaşlardan gelen taleplerin karşılanması amacıyla bazı konularda kanuni düzenlemelerin hayata geçirilmesi amaçlanmaktadır.

Torba Kanun uyarınca işçi ve işverenler açısından büyük önem arz eden çalışma hayatı uygulamaları bakımından getirilen düzenlemelere ilişkin inceleme ve değerlendirmelerimiz, aşağıda ilgili başlıklar altında dikkatinize sunulmaktadır.

I. Kısa Çalışma Uygulaması

• Covid-19 kaynaklı olarak çalışma sürelerinin azalması durumunda çalışanların gelir kayıplarını azami ölçüde telafi etme amacı doğrultusunda, kısa çalışma uygulamasının uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Buna göre, Cumhurbaşkanı halihazırda 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatabileceği kısa çalışma ödeneğine başvuru tarihinin ve/veya kısa çalışma ödeneği süresini sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilecektir.

 II. İşverenler İçin Normalleşme Desteği

• Covid-19 döneminde ekonomik aktivitenin azalması nedeniyle çalışanlarını kısa çalışmaya geçiren veya ücretsiz izne ayıran işverenlerin ve çalışanların normalleşme dönemine daha esnek ve ılımlı geçişlerini sağlama amacı doğrultusunda, işverenlere halihazırda üç ay süreyle ve 31 Aralık 2020 tarihini geçmemek üzere sağlanan normalleşme desteğinin uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Buna göre, Cumhurbaşkanı, pandemi döneminde kısa çalışma uygulamasına geçen veya çalışanlarına ücretsiz izin kullandıran işverenlere sağlanacak sigorta primi desteği süresini 30 Haziran 2021 tarihine kadar uzatabilecektir.

 III. İşsizlik Ödeneğinden Yararlandırılanların İstihdama Daha Hızlı Dönüşleri İçin Prim Desteği

• İşsizlik ödeneğinden yararlanan kişilerin işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içerisinde özel sektör iş yerlerinde işe girmeleri ve 12 ay süreyle kesintisiz hizmet akdine tabi olarak çalışmaları halinde işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre için prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanacak uzun vadeli sigorta primlerinin tamamının İşsizlik Sigortası Fonu’ndan (“Fon”) karşılanacağı düzenlenmektedir.
• Söz konusu imkandan yalnızca bir defa yararlanılabilecektir.

 IV. Gençlerin, Kadınların ve Mesleki Yeterlilik Belgelilerin İstihdamını Sağlayan İşverenlere Fon Desteği Uygulaması

• Genç, kadın ve mesleki yeterlilik belgesi olanlara ilave istihdam sağlayan özel sektör işverenlerine yönelik Fon’dan sağlanan fon desteği uygulamasının süresinin uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Buna göre, Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020 tarihinde sona erecek olan teşvik süresini 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatabilecektir.

 V. İlave İstihdam Sağlayan Özel Sektör İşverenlerine Prim Desteği Uygulaması

• İlave istihdam sağlayan özel sektör işverenlerine sağlanan prim desteği uygulamasının uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Buna göre, Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020 tarihinde sona erecek olan teşvik süresini 31 Aralık 2023 tarihine kadar uzatabilecektir.

 VI. İlave İstihdamda Stopaj Teşviki ve Damga Vergisi Desteği Uygulaması

• 1 Ocak 2018 ila 31 Aralık 2020 tarihleri arasında özel sektör işverenlerince bir önceki yıl ortalamasına ilave istihdam edilen kişiler için söz konusu olan gelir vergisi stopaj teşviki ve damga vergisi desteği uygulamasının uzatılması için Cumhurbaşkanına yetki verilmiştir.
• Buna göre, Cumhurbaşkanı 2020 yılı Aralık ayında sona erecek olan teşvik süresini 2023 yılı Aralık ayına kadar uzatabilecektir.

 VII. 25/II Harici Sebeple İş Akdi Feshedilen veya Kayıtdışı Çalıştırılan İşçilere Destek

• (i) İş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019 – 17 Nisan 2020 döneminde ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hâller ve benzeri sebepler dışında sona erenlerin veya (ii) Sosyal Güvenlik Kurumu’na (“SGK”) bildirilmeksizin çalışanların (“kayıtdışı çalıştırılanların”), en son çalıştıkları iş yerlerine başvuru yoluyla, bu işverenler tarafından;
• a) Fiilen çalıştırılmaları halinde: Bu sigortalılar için işverenlere her ay bu işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle iş akdi fesih yasağı kapsamındaki süre boyunca günlük 44.15 TL Fon’dan destek verilecektir.
• b) İşveren tarafından ücretsiz izne çıkarılanlar: Günlük 39,24 TL nakdi ücret desteği verilecektir ve bu kişilerin genel sağlık sigortası primleri Fon’dan karşılanacaktır.
• Ek olarak, ücretsiz izne çıkarılan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde her işçi ve her ay için asgari ücret düzeyinde idari para cezası ödeneceği ve ödenen nakdi ücret desteğini kanuni faizi ile birlikte geri alınacağı düzenlenmektedir.
• İşçinin, kayıtdışı çalışma dönemine ilişkin ücret ve ücrete bağlı hakları dışındaki haklardan feragat ettiği; söz konusu kayıtdışı çalıştırılma dönemine ilişkin sigorta primi ödeme yükümlülüğü ve idari para cezalarının da affedildiği düzenlenmektedir.
• Ayrıca, bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için de hanede sigortalı olarak çalışan veya sosyal yardım alanların bulunmaması şartıyla hane başına günlük 34,34 TL destek verilmesi öngörülmektedir.
• Bu düzenleme, 1 Aralık 2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 VIII. İlave İstihdam Desteği

• Ekonominin normalleşmesiyle birlikte artacak ekonomik aktivitenin istihdamla desteklenmesi amacı doğrultusunda, işverenler tarafından 2019 yılı Ocak ayı ile 2020 yılı Nisan ayı aralığındaki dönemde en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edilecek işçilerle 17 Nisan 2020 tarihinden sonra ilk defa işe alınacak işçiler için günlük 44.15 TL sigorta primi desteği getirilmektedir.
• Bu ilave istihdam edilecek işçilerin ücretsiz izne çıkarılması halinde günlük 39.24 TL nakdi ücret desteği verilecektir.
• Bu düzenleme, 1 Aralık 2020 tarihinde yürürlüğe girecektir.

 IX. Hatalı İşlem Sonucu Verilen Kısa Çalışma Ödeneklerinin İadesi

• 2020 Ekim ayı ve öncesi döneme ait işverenlerin hatalı işlemlerinden kaynaklanan fazla ve yersiz kısa çalışma ödeneklerinden 17 Kasım 2020 tarihi itibariyle tahsil edilmemiş olanların terkin edileceği; tahsil edilenlerin ise iade veya mahsup edilmeyeceği düzenlenmektedir.

Torba Kanun’un tam metnine ulaşmak için lütfen tıklayınız.

MORAL | KINIKOĞLU | PAMUKKALE | KÖKENEK
Nur Duygu Bozkurt Kadirhan, Avukat
Burak Batı, Stajyer Avukat
İrem Tanık, Stajyer Avukat