Önerilen Aramalar

G20 / OECD Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Taslak Değişiklik Metni Kamuoyu Görüşüne Açıldı

14.11.2022

Tüm Haberler
G20/OECD Kurumsal Yönetim İlkelerine İlişkin Taslak Değişiklik metni (“Taslak Değişiklik”) sektör ve toplum yorumlarını almak üzere kamuoyu görüşüne açılmıştır.
Taslak Değişiklik ile halka açık şirketlerin (“Şirket(ler)”) kurumsal açıdan toplumda oldukça geniş bir etki alanı olduğu gözetilerek sahip olunacak kurumsal yönetim ilkelerinin (“İlkeler”) esnek ve kapsayıcı olmasının amaçlandığı görülmektedir.

Taslak Değişiklikler, İlkeler’in kapsamını teknolojik gelişmeler, denetim mekanizmaları, kamuoyunun aydınlatılması ile sürdürülebilirlik konuları ışığında genişletme ve değiştirme amacını taşımaktadır. Taslak Değişiklik nihai versiyon olmayıp sektör bazlı yorumlar uyarınca değişebilecek olmakla beraber, yapılmak istenen önemli değişiklikler aşağıdaki başlıklar altında incelenmiştir.

“İlkeler Hakkında” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında yapılması planlanan değişiklikler ile İlkeler’in “yöneldiği kişinin” kapsamı genişletilmiş ve fonksiyonları ile amaçları daha net bir zemine oturtulmaya çalışılmıştır.

Nitekim ilgili kısım altındaki 1. ve 10. maddede yapılması planlanan değişiklikler uyarınca çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler, alacaklılar ve etkilenen üçüncü kişilerin dahil olduğu menfaat sahipleri, İlkeler’in muhataplarından sayılmıştır.

Temel olarak İlkeler’in üç ana fonksiyona hizmet ettiği ifade edilmiştir:
  • Şirketler’in finansmana erişimini kolaylaştırmak
  • Yatırımcıları korumak
  • Şirketler’in sürdürülebilirliğine katkıda bulunarak ekonominin sürdürülebilirliğini sağlamak

“Etkin Bir Kurumsal Yönetim Çerçevesinin Temelinin Sağlanması” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında yapılması planlanan değişiklikler ile Şirketler’in kurumsal yönetim şemasının teknolojik gelişmelere daha uyumlu hale getirilmeye çalışıldığı ve Şirket aktörlerinden kaynaklı problemlere ilişkin kurumsal açıdan daha aktif denetim mekanizmalarının tesis edilmesinin hedeflendiği görülmüştür.

Bu kapsamda Taslak Değişiklik metninin (I.E.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca denetleyici, düzenleyici ve icrai makamların özerk ve objektif olma gerekliliği vurgulanmış, bütçe ve insan kaynakları kararlarında bağımsızlık sağlanarak operasyonel bağımsızlığın sağlanabileceği ve çıkar çatışmalarının engellenebileceği ifade edilmiştir.

(I.C.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca kurumsal yönetimin insan hakları, çevre hakları, dijital güvenlik ve kişisel verilerin korunması konularından etkileneceği bu sebeple de küresel gelişmeler neticesinde ortaya çıkan ve gündemde olan bu mevzuatların kurumsal yönetime uyumlu hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Müteakiben (I.F.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca denetim ve yaptırım süreçlerinde kurumsal yönetim uygulamalarının dijital teknoloji ile entegre edilmesi gerekliliği vurgulanmıştır. Teknolojik entegrasyon konusundaki tutumun, Taslak Değişiklik boyunca birçok kez dile getirildiği ayrıca tespit edilmiştir.

(I.H.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca, Şirketler’in bağlı bulundukları grup içerisindeki hâkim şirketler tarafından örtülü sermaye aktarımı amacıyla kullanılmasının önüne geçmek amacıyla aradaki kontrol ilişkisinin finansal konsolidasyona katılma gibi somut denetim kriterlerine bağlanması gerekliliği ifade edilmiştir.

“Paysahiplerinin Hakları ve Hakkaniyetli Muamele ile Temel Sahiplik Fonksiyonları” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında yapılması planlanan değişiklikler ile pay sahipliği haklarının hak sahipleri tarafından en verimli şekilde kullanılması adına hem pay sahiplerine hem de onun haklarını gözetmekle yükümlü kişilere yönelik çeşitli çözüm önerileri getirildiği görülmüştür. Nitekim (II.A.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca temel pay sahipliği haklarına “dış denetçiyi seçme veya onaylama hakkı” da eklenmiştir. Bu ekleme ile pay sahiplerinin Şirket denetim süreçlerine katılımı daha aktifleştirilmeye çalışılmıştır.

(II.C.3.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca grup içinde bulunan yavru Şirketler’deki pay sahipleri ile sınır ötesi pay sahiplerinin bilgi edinme haklarını daha efektif bir şekilde kullanabilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda teknolojik gelişmeler ışığında dijitalleşmenin kurumsal yönetim yapısına entegrasyonunu sağlamak amacıyla genel kurul toplantılarının formatlarını sanal ve/veya hibrit platformlara taşınması gerektiği belirtilmiştir. Her ne kadar Türk mevzuatı uyarınca böyle bir ihtiyari toplantı usulü düzenlenmişse de Taslak Değişiklik’in bu versiyonda olduğu gibi hayata geçmesiyle mevzuatımızda Sermaye Piyasası Kurumu tarafından yayımlanan Kurumsal Yönetim İlkeleri’nde de çeşitli revizyonların gerçekleşmesi gündeme gelebilecektir.

(II.D.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca kurumsal pay sahipleri arasındaki işbirliği ve iletişimin, piyasayı manipüle edebileceği veya rekabete aykırı davranışlara sebebiyet verebileceği ifade edilerek bildirim yükümlülüğüne uygun davranılması gerekliliği belirtilmiştir.

(II.G.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca Şirketler’in bir grup şirketi olduğu senaryoda yönetim kurulu üyelerinin Şirket’e karşı sadakat yükümlülüğü kapsamında hâkim şirketin menfaatlerine karşın Şirket’in ve pay sahiplerinin menfaatlerini ön planda tutması gerekliliğinin altı çizilmektedir.

“Kurumsal Yatırımcılar, Pay Senedi Piyasaları (Borsa) ve Diğer Aracılar” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında yapılan değişiklikler ile daha ziyade kurumsal yatırımcılar ve aracılar aracılığıyla Taslak Değişiklik boyunca altı çizilen bildirim ve sürdürülebilirlik konularının bütünleştirilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda (III.A.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca, uygulamada “stewardship codes” adı ile bilinen ve kurumsal yatırımcıların yatırım süreçlerinde şeffaf olması, yatırım konusu şirketlerle ilişki kurması ve oy kullanması gerektiğine ilişkin ilkenin önemi vurgulanarak kurumsal yatırımcılara kurumsal yönetim ve oy kullanma politikalarını bildirme yükümlülüğünün getirilmesi hedeflenmiştir.

“Bildirim ve Şeffaflık” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında kamuya yapılacak olan bildirimler; (i) finansal olan bildirimler ve (ii) finansal olmayan bildirimler şeklinde ikiye ayrılmıştır. Bu kapsamda finansal olmayan bildirimlerin, finansal bildirimlerle aynı standartlarda ve onlar kadar anlaşılır olması gerekliliğine işaret edilmiştir.

(IV.A.7.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca karmaşık bir grup yapısına sahip şirketler topluluğunda bir işlemin şeffaflığı azaltmaması adına nicel kriterlerin belirlenebileceği ve düzenli bildirimlerin yapılabileceğine ilişkin çeşitli öneriler getirilmiştir. Benzer olarak, (IV.A.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca piyasalarda küçük pay sahiplerinin Şirket üzerinde önemli bir etkiye sahip olabilme ihtimali de gözetilerek, pay sahipliği ve oy hakları hakkında yapılacak olan bildirimlerde parasal eşiklerin daha düşük olarak belirlenebileceği belirtilmiştir.

Yönetim kurulu ve diğer yöneticiler hakkında getirilen şeffaflık ve bildirim yükümlülükleri, (IV.A.5.) ile (IV.A.6.) bentleri kapsamında yapılması planlanan değişiklikler uyarınca genişletilmiştir. Bu kapsamda yönetici ücretlendirmesinde sürdürülebilirlik göstergelerinin kullanılması yatırımcıların şeffaf bir şekilde değerlendirme yapabilmesine katkı sağlayacaktır.

Yine, şeffaflığın yanı sıra kalite ve eşitliği sağlamak adına yönetim kurulundaki cinsiyet eşitliği, mesleki deneyim ve uzmanlık, yaş ve diğer demografik özellikler hakkında bildirim yapılması gerekliliği vurgulanmıştır.

Pay sahiplerinin risk öngörülebilirliğinin artması ve hesap sorabilme kabiliyetinin güçlendirilmesi adına (IV.A.10) ile (IV.D.) bentleri uyarınca Şirketler’i borç altına sokan sözleşmelerdeki önemli hususların ve ihlal durumunda doğabilecek risklerin yatırımcılara bildirilmesi ve pay sahiplerinin dış denetçilerle bizzat iletişime geçmesi düzenlenmiştir.

“Kurulun Sorumlulukları” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım altında yapılan değişiklikler ile yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğunun sınırları belirlenerek sürdürülebilir bir yönetim hedeflenmekte ve yönetim kuruluna yardımcı komiteler oluşturularak daha fonksiyonel bir yönetim amaçlanmaktadır. Bu kapsamda (V.A.1.) bendinde yapılması planlanan değişiklik uyarınca iyi niyet ve özen göstererek karar veren bir yönetim kurulu üyesinin dava ve sorumluluk riskine karşı korunması gerektiği, zira bu durumun Şirket’in uzun vadeli performans ve başarısını sağlayacağı belirtilmiştir. Belirtmek gerekir ki, düzenleme ile vurgulanan ilgili koruma öğretide “business judgement rule” adı ile bilinen ilke uyarınca kabul görmekte ve Yargıtay kararlarına konu olmaktadır.

(V.D.2.) ile (V.D.4.) bentlerinde yapılan değişiklikler uyarınca kilit konumdaki yöneticiler ile CEO’nun atanmasına ilişkin tavsiyede bulunmak adına (i) aday gösterme komitesi; bildirimler, iç kontroller ve denetimle ilgili konular için (ii) denetim komitesi; ihtiyaca göre (iii) risk komitesi, (iv) sürdürülebilirlik komitesi (özellikle iklim kaynaklı risklerin analizi için), (v) teknoloji komitesi vb. komiteler de oluşturulabileceği ifade edilmiştir. Bu minvalde (i) sürdürülebilirlik konuları, (ii) dijital güvenlik riskleri ve (iii) vergi uyum riskleri; (iv) sağlık krizleri, (v) tedarik zinciri aksamaları ve (vi) jeopolitik gerilimler gibi Şirket’i doğrudan veya dolaylı etkileyebilecek riskler hakkında yönetim kurulunun değerlendirme yapmasının gerekliliği vurgulanmaktadır.

“Sürdürülebilirlik ve Esneklik” Başlıklı Kısım Altındaki Değişiklikler
Bu kısım ve içerik, yüksek oranda yeni düzenlenmiş olmakla birlikte Şirket nezdinde sürdürülebilirlik ve iklimsel bazda sürdürülebilirlik gibi amaçlar doğrultusundaki düzenlemeleri içermektedir. (VI.C.) bendi uyarınca yönetim kurulunun kurumsal yönetim uygulamalarını, stratejilerini ve risk yönetimi politikalarını, iklimle ilgili riskler de dahil olmak üzere önemli sürdürülebilirlik risklerini değerlendirerek oluşturması hedeflenmiştir. Şirket’in “net sıfır emisyon” hedefleri gibi sürdürülebilirlikle ilgili olan bildirimlerinin, Şirket’in gelecekteki nakit akışlarının değeri, zamanlaması ve kesinliği konusunda yatırımcının değerlendirmesini güçlü bir şekilde etkileyebileceği vurgulanmıştır.

Sonuç
Özetle kamuoyu görüşüne açılan Taslak Değişiklik ile Şirketler’in kurumsal yönetim ilkelerinin küresel gelişmeler ışığında dijitalleşmeye uyumlu hale getirilmeye çalışıldığı, pay sahipliğine bağlı haklara ilişkin koruyucu mekanizmalar tesis edilmesinin ve şeffaflığın hedeflendiği, bunun yanında yönetim kurulunun sorumluluğu konusunda daha ılımlı bir yaklaşım gözetilerek yönetim kurulunun çok daha fonksiyonel olmasının amaçlandığı, özetle sürdürülebilirlik kültürünün Şirket içerisine her anlamda ve farklı kollardan entegre edilmeye çalışıldığı görülmektedir.

İlgili Taslak Değişiklik’in orijinal dilindeki versiyonuna buradan ulaşabilirsiniz.

MORAL | KINIKOĞLU | PAMUKKALE | KÖKENEK
Reşat Moral, Yönetici Ortak
Dilara Kaymaz, Kıdemli Avukat
Deniz Yontuk, Avukat
Işılay Işık, Avukat

Diğer Haberler