Kurumsal Yönetim uygulamaları ve kurumsal yönetimin özümsenmesinin Şirketlerin sürdürülebilirliğine etkisi tartışmasız olmakla birlikte Şirketler nezdinde etkin uygulamalar, finansmana erişime de olumlu etki etmekte; finansmana erişim de sürdürülebilirliği dolaylı olarak desteklemektedir.
Finansmana erişimde söz konusu kredi alan şirket bir anonim ortaklık ise ve bankacılık sektöründeki toplam riski talep
edilen krediler dâhil Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdindeki en güncel bilgilere göre 100 milyon TL ve
üzerinde ise kredi tahsis aşamasında bazı belge ve gerekliliklere tabi olabilmektedir. Bu gerekliliklerden bir tanesi de
Sermaye Piyasası Kurulu’nun
Kurumsal Yönetim Tebliği (II-17.1)’nde (“
Tebliğ”) yer alan kurumsal yönetim ilkelerine uyum
raporu (“
Rapor”) şeklinde karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar Tebliğ uyarınca halka kapalı anonim şirketlerin Kurumsal
Yönetim İlkelerine uyumlu olma zorunlulukları bulunmasa da “
Bankaların Kredi İşlemlerine İlişkin Yönetmelik (
“Yönetmelik”) kapsamında değerlendirilen anonim ortaklıklar
halka kapalı olsalar dahi belli kapsam ile Kurumsal Yönetim
İlkeleri’ne (“İlkeler”) uyum ile sorumlu tutulmuştur. Bu kapsamda Şirketlerin İlkelere uygun bir Rapor hazırlayarak
kredi talebinde bulunduğu bankalara sunmaları beklenmektedir.
Yazı kapsamında Yönetmelik’e göre alınması zorunlu kılınan Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu’nun halka kapalı
anonim şirketler açısından kapsamı ve içeriği hakkında değerlendirme yapılacaktır.
Halka Kapalı Anonim Şirketler Açısından Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu’nun İçermesi Gereken 3 Esaslı Unsur
Yönetmelik’in 11/A-1d bendine göre halka kapalı anonim şirketlerce kredi alım sürecine başvuru için hazırlanacak olan
Rapor, kurumsal yönetim ilkelerinden;
(i) yönetim kurulunun işlevi, (ii) faaliyet esasları ve (iii) yönetim kurulu
üyelerine ve üst düzey yöneticilere sağlanacak mali haklara ilişkin ilkelerin kıyasen uygulanması ile sınırlı olarak
Tebliğ’e uygun şekilde hazırlanacaktır.
-
Yönetim Kurulunun İşlevi
İlkelerin 4.1. kısmında düzenlenen bu bölüme göre yönetim kurulu stratejik kararlar ve doğru risk yönetim anlayışıyla
şirketi idare ve temsil eden organ olarak kabul edilmiştir. Buna göre oluşturulacak olan Raporda; şirketin stratejik
hedeflerinin tanımlanması, ihtiyaç duyulan işgücü ile finansal kaynakların belirlenmesi ve yönetim kurulunun yönetim
performansı denetleme yöntem ve sonuçlarının belirtilmesi gerekmektedir.
-
Yönetim Kurulunun Faaliyet Esasları
İlkelerin 4.2. kısmında düzenlenen bölüme göre yönetim kurulu faaliyetlerini şeffaf, hesap verilebilir, adil ve sorumlu
bir şekilde yürütmekle yükümlüdür.
Buna göre yönetim kurulu üyeleri arasında görev dağılımı olması halinde bu dağılımın ve yönetim kurulu başkanı ve genel
müdürün aynı kişi olması durumunda, bu durumun gerekçesi ile birlikte açıklanması gerekmektedir.
Belirtmek gerekir ki; bu kısımda Tebliğ uyarınca kurulması zorunlu yönetim kurulu bünyesinde oluşturulacak olan çeşitli
komitelere atıf yapılmış ve bazı hususların KAP’ta ve/veya faaliyet raporunda açıklanması gerektiği belirtilmiştir.
Ancak Yönetmelik kıyasen uygulama öngördüğünden dolayı Halka Kapalı Anonim Şirketler için zorunluluk içermeyen bu
hususların Raporda yer alması zorunlu değil, ihtiyaridir.
Ayrıca, halka kapalı anonim şirketlerin KAP’ta açıklama yapma ve faaliyet raporlarını kamuya açma gibi bir zorunluluğu
bulunmamakla birlikte, bu işlemlerin amacının kamuyu aydınlatma olduğu dikkate alındığında bu hususların raporda
belirtilmesi uygun olacaktır.
-
Yönetim Kurulu Üyelerine ve Üst Düzey Yöneticilere Sağlanacak Mali Haklar
İlkelerin 4. kısmında düzenlenen bu bölüme göre yönetim kurulu, şirketin belirlenen ve kamuya açıklanan operasyonel ve
finansal performans hedeflerine ulaşmasından sorumludur.
Buna göre; hazırlanacak olan Raporda şirketin belirlenen hedeflere ulaşma durumunun, gerekçelerinin ve yönetim kurulu
özeleştirisi ve performans değerlendirmesinin yer alması gerekmektedir. Yapılan değerlendirmeye göre yöneticilerin
ödüllendirilmesine veya azline karar verilir.
Şirketin herhangi bir yönetim kurulu üyesine veya idari sorumluluğu bulunan yöneticilerine borç vermesi ve/veya maddi
nitelikte menfaat sağlaması, bireysel kredi veren kuruluşlar hariç olmak üzere, engellenmiştir. Ayrıca, bu kişilere
verilen ücretlerin ve sağlanan menfaatlerin kişi bazında olmasa da toplam bazda belirtilmesi gerekecektir. Zira
Şirketlerin Yıllık Faaliyet Raporunun Asgari İçeriğinin Belirlenmesi Hakkında Yönetmelik’e göre; bu hususun, halka
açık/kapalı şirket olması fark etmeksizin, Faaliyet Raporunda açıklanması yükümlülüğü zaten mevcuttur.
Sonuç:
Halka Kapalı Anonim Şirketler, Tebliğ ekinde yer alan ilkelerin tamamından değil sadece Yönetmelik’te yer alan kısmının
kıyasen uygulanması ile sınırlı olarak sorumludur. Bu sebeple, Tebliğ’de yer alan düzenlemelerin özenli bir şekilde
yorumlanması, ayrıştırılması ve tabi olunan düzenlemelerin belirlenmesi gerekmektedir. Bu kapsamda zorunlu bulunmayan
düzenlemeler açısından ikili bir ayrım yapılacak ve zorunlu olmamakla birlikte kamuyu aydınlatma amacı içeren
düzenlemelere raporda yer verilecektir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki; Yönetmelik uyarınca Tebliğ’e uygun olarak hazırlanan bu Raporun kredi ilişkisinin devamı
süresince her yıl hesap dönemini izleyen altı ay içerisinde yeniden düzenlenmesi ve kredi kullandıran bankaya ibraz
edilmesi gerekebilecektir.
Yasal çerçevede belirtilen şekli adımların düzenli şekilde atılması finansmana erişimi kolaylaştırmakla birlikte
Şirketlerin bu adımları özümseyerek etkinleştirmesi sürdürülebilirlik yolculuğunda avantaj sağlayacaktır.
Yönetmelik’in tam metnine ulaşmak için
tıklayınız.
Tebliğ’in tam metnine ulaşmak için
tıklayınız.
Moral & Partners
V. Reşat MORAL, Yönetici Ortak
Aslı KINSIZ, Kıdemli Avukat
Dilara KAYMAZ, Avukat
Işılay IŞIK, Stajyer Avukat